قیمت جدید برنج مشخص شد/ برنج با کیفیت خارجی چند؟!

 در شرایطی که قیمت برنج ایرانی با انواع مختلف در بازار مصرف، عموما از مرز ۱۰۰هزار تومان در هر کیلوگرم فراتر رفته، مصرف‌کنندگان به تصمیمات سیاستگذاران حوزه کشاورزی برای مدیریت قیمت برنج چشم دوخته‌اند. البته ظاهرا قیمت برنج سرنوشت نامشخصی دارد. تصمیمات برای کنترل قیمت برنج، حول محور واردات می‌چرخد. قیمت برنج به علت اهمیت برنج در سفره مردم، از اهمیت بالایی برخوردار است!

هفته گذشته خبر واردات برنج کیفی از قول معاون برنامه‌ریزی اقتصادی وزارت جهادکشاورزی در یکی از خبرگزاری‌ها منتشر شد و این شبهه را ایجاد کرد که در سیاست‌های وارداتی این وزارتخانه در زمینه برنج تغییراتی ایجاد شده است.

محمد قربانی، در این گفت‌وگو اعلام کرده بود: واردات برنج با حجم مناسبی در حال انجام است و علاوه‌بر ارقامی با قیمت اقتصادی، برنج‌های کیفی خارجی نیز وارد می‌شود که طعم آن شبیه برنج طارم ایرانی است و ۳۰هزار تومان قیمت دارد. حجم مناسب واردات، انتخاب ارقام کیفی برای واردات و قیمت ۳۰هزار تومانی این برنج‌ها برای مصرف‌کننده، نکاتی بود که در گفته‌های معاون وزیر جهادکشاورزی جالب توجه و البته سؤال‌برانگیز بود و ما را به کشف جزئیات بیشتری در این خصوص واداشت.

ابهام در گفته‌های سخنگوی وزارت جهادکشاورزی

واردکنندگان برنج از ابتدای امسال به‌دلیل تأخیر در ابلاغ قوانین جدید به گمرک با مشکلاتی مواجه بودند که حجم واردات را به‌طور چشمگیری کاهش داد. با رفع این مشکل در یک‌ماه اخیر واردات به روال عادی بازگشته اما حجم واردات به‌گفته انجمن واردکنندگان با میزان هدف‌گذاری شده فاصله دارد. آمارها نشان می‌دهد از مجموع ۳۹۰هزار تن برنج وارد شده از ابتدای امسال ۳۵۵هزار تن را بخش خصوصی وارد کرده درحالی‌که با توجه به نیاز بازار باید ماهانه ۱۶۰هزار تن برنج وارد شود.

در زمینه قیمت نیز هم‌اکنون قیمت برنج‌های باکیفیت خارجی در بازار به ۴۰هزار تومان رسیده است، از این‌رو اعلام قیمت ۳۰هزار تومانی برای برنج کیفی وارداتی، آن هم از زبان سخنگوی وزارت جهادکشاورزی موضوع جالب‌ توجهی بود. نکته دیگری که در گفته‌های قربانی سؤال‌برانگیز بود به نوع برنج انتخابی برای واردات برمی‌گشت که تا پیش از این، همواره واردات برنج‌های پرمحصول برای تامین کسری بازار در دستور کار بوده است و نه برنج‌های کیفی.

شوک جدید به بازار برنج وارد می‌شود؟

بر اساس این گزارش، از سال گذشته پس از آنکه قیمت برنج ایرانی به شکل نجومی افزایش یافت، بسیاری از شهروندان به مصرف برنج هندی و پاکستانی روی آوردند.

گرچه پس از رسیدن قیمت برنج ایرانی به ۹۵ هزار تومان در بهمن سال گذشته، دولت نرخ رسمی این نوع برنج را ۶۵ هزار تومان اعلام کرد؛ اما اکنون با گذشت پنج ماه آن‌طور که باشگاه خبرنگاران قیمت هرکیلوگرم برنج مرغوب ایرانی را بین ۱۲۰ هزار تا ۱۶۰ هزار تومان اعلام کرد.

برنج هندی

حال به نظر می‌رسد باید منتظر حذف برنج هندی از بازار و سفره ایرانی‌ها باشیم. موضوعی که اگر از الان چاره‌ای برای آن اندیشیده نشود، ممکن است شوک جدیدی به بازار وارد کند. به‌ویژه آنکه پیش‌بینی می‌شود امسال کشور با کمبود بارش و ذخایر آبی مواجه شود.

دبیر انجمن واردکنندگان برنج در ادامه اظهارکرد: شرکت بازرگانی دولتی با عرضه ذخایر احتیاطی خود برای عید و ماه مبارک رمضان به‌طور مقطعی  وارد بازار شد که متاسفانه به اهداف کاهش قیمت برنج ایرانی و خارجی نرسید. اما با خرید خود در حجم بالا موجب افزایش نرخ برنج در بازار جهانی شد.

حمایت از برنج ایرانی کافی است

وی با بیان موضوع دیگر مطرح شده در جلسه اظهارکرد: قیمت‌گذاری دستوری برنج در سال ۱۴۰۰را نیز در این جلسه مطرح کردیم. واردکننده هر کیلو برنج را با نرخ ۳۵ هزار تومان ترخیص می‌کرد، اما با نرخ ۳۱ هزار تومان می‌فروشد. با وجود اینکه درحال‌حاضر قیمت‌های جهانی به علت جنگ اوکراین و روسیه با ۲۰ درصد افزایش همراه بوده است.

دبیر انجمن واردکنندگان برنج همچنین گفت: از سوی دیگر به دوره ممنوعیت واردات که مرداد ماه است نزدیک می‌شویم. دولت باید زود تر به دنیا اعلام می‌کرد که امسال به اندازه کافی از برنج ایرانی حمایت کردیم که نرخ هر کیلو آن به مرز ۱۵۰ هزار تومان رسیده است و نیازی به حمایت با جلوگیری از واردات برنج خارجی نیست. اما هنوز این را اعلام نکردند تا کشورهای دیگر با مشاهده اوضاع بد نخواهند برنج را گران تر به ما بفروشند. درنهایت همه این‌ موارد باعث تکرار تجربه تلخ ۱۴۰۰ در افزایش نرخ برنج خارجی و ایرانی خواهد شد.

دولت چاره کند!

دبیر انجمن واردکنندگان برنج در پایان با بیان اینکه ما اطلاعات و آگاهی خود را در اختیار دولت گذاشتیم امیدواریم که چاره‌ای اندیشیده باشند، افزود: اگر شرایط مساعد باشد و با موارد گفته شده موافقت شود، یک میلیون و سیصد هزار تن برنج وارد کشور می‌شود و با رقابت سالم بین واردکنندگان کاهش نرخ رخ می‌دهد به طوری که افزایش نرخ جهانی برنج حس نشود. امیدواریم با موارد اعلام شده در این جلسه شاهد تکرار تجربه تلخ سال ۱۴۰۰ در کمبود و گرانی برنج خارجی و غیر قابل کنترل بودن برنج ایرانی نباشیم.

مشاهدات میدانی و گزارش‌های مرکز آمار ایران حاکی از افزایش قیمت برنج در بازار است.