عیدی کارگران رکورد زد | چرا کارگران ۱۰ برابر کارمندان عیدی میگیرند؟
عیدی کارگران در سال ۱۴۰۴ بین ۲۰ تا ۳۱ میلیون و عیدی کارمندان حدود سه میلیون تومان است؛ گزارش رستا نیوز از دلایل این اختلاف چشمگیر و زمان پرداختها.
با نزدیکشدن به روزهای پایانی سال ۱۴۰۴، اختلاف عجیب و فزاینده میان عیدی کارگران و کارمندان دوباره به یکی از داغترین مباحث اقتصادی و اجتماعی کشور تبدیل شده است. در حالی که کارگران امسال بین ۲۰ تا ۳۱ میلیون تومان عیدی دریافت میکنند، عیدی کارمندان همچنان حول رقم ثابت سال گذشته—حدود سه میلیون تومان—میچرخد؛ فاصلهای که باعث شده بسیاری آن را «بیعدالتی آشکار» در نظام پرداختها توصیف کنند.
افزایش چشمگیر عیدی کارگران و عقبماندن عیدی کارمندان از واقعیتهای تورمی، موجی از اعتراض و مطالبهگری را ایجاد کرده و حتی بیش از ۱۰۵ هزار کارمند خواستار اصلاح فوری این سازوکار شدهاند. در این گزارش رستا نیوز، بهصورت دقیق بررسی میکنیم که چرا این اختلاف ایجاد شده، مبنای قانونی هر دو گروه چیست و آیا امکان تغییر این روند وجود دارد یا نه.
فاصله چشمگیر مبلغ عیدی کارگران و کارمندان
با نزدیک شدن به روزهای پایانی سال ۱۴۰۴، دوباره یکی از قدیمیترین بحثهای بازار کار ایران به صدر اخبار بازگشته: چرا عیدی کارگران چندین برابر عیدی کارمندان است؟
امسال طبق اعلام رسمی، کارگران بین ۲۰ تا ۳۱ میلیون تومان عیدی دریافت میکنند؛ رقمی که نهتنها نسبت به سال گذشته افزایش چشمگیری داشته، بلکه فاصلهای تقریباً ۱۰ برابری با عیدی کارمندان ایجاد کرده است.
در سوی دیگر، کارمندان دولت همچنان مشمول عیدی ثابت هستند؛ رقمی که سال گذشته سه میلیون تومان تعیین شد و حتی با وجود افزایش هزینههای زندگی، تغییری در فرمول آن رخ نداده است.
این اختلاف بزرگ باعث شده بیش از ۱۰۵ هزار کارمند در یک کارزار اینترنتی خواستار بازنگری فوری در فرمول عیدی شوند.
در این گزارش، رستا نیوز با بررسی کامل قوانین، آمار سالانه، وضعیت بازار کار، اعتراضات و تحلیل اقتصادی، دلایل این اختلاف را بررسی میکند.
عیدی کارگران در سال ۱۴۰۴ چقدر است؟
بر اساس بخشنامه رسمی شورایعالی کار، عیدی کارگران بر مبنای ۶۰ تا ۹۰ روز حداقل مزد روزانه محاسبه میشود.
به همین دلیل، برخلاف کارمندان، رقم عیدی کارگران متغیر و تابع حقوق سالانه است.
مبالغ امسال:
-
حداقل عیدی: ۲۰ میلیون تومان
-
حداکثر عیدی: ۳۱ میلیون تومان
افزایش نسبت به سال ۱۴۰۳:
-
حداقل عیدی: +۷ میلیون تومان
-
حداکثر عیدی: +۱۰ میلیون تومان
این ارقام موجب شده کارگران نسبت به سال گذشته در موقعیت بسیار بهتری قرار بگیرند.
چرا عیدی کارگران افزایش یافت؟
دلایل اصلی رشد عیدی کارگران:
۱) افزایش حداقل مزد سال ۱۴۰۴
افزایش حقوق پایه منجر به افزایش مستقیم عیدی میشود.
۲) تورم بالای مواد غذایی و سبد خانوار
شورایعالی کار برای حفظ قدرت خرید، بخشی از افزایش را اعمال کرد.
۳) ماهیت قانونی عیدی کارگران
عیدی کارگران متغیر است و تابع دستمزد، نه تابع مصوبه ثابت.
۴) فشار تشکلهای کارگری
اعتراضات و پیگیریهای صنفی نقش مهمی در تعیین بازه ۶۰ تا ۹۰ روزه دارد.
عیدی کارمندان چقدر است؟
در سوی دیگر، عیدی کارمندان دولت همچنان رقم ثابت است و ارتباطی به حقوق و مزد سالانه ندارد.
عیدی کارمندان در سال گذشته (۱۴۰۳)
-
مبلغ پایه: سه میلیون تومان
-
حق عائلهمندی: ۸۴۰ هزار تومان
-
حق هر فرزند: ۳۶۰ هزار تومان
بر اساس این فرمول، حتی کارمندان با حقوق بالا نیز همان رقم ثابت را دریافت میکنند.
وضعیت امسال (۱۴۰۴)
رقم قطعی عیدی کارمندان قرار است در جلسه آینده هیئت وزیران مشخص شود و احتمالاً مشابه سال گذشته، نزدیک به عدد ثابت خواهد بود.
چرا عیدی کارگران از کارمندان بسیار بیشتر است؟
این اختلاف به چند دلیل ساختاری بازمیگردد:
۱) تفاوت قانون کار و قانون مدیریت خدمات کشوری
-
کارگران: مشمول قانون کار → عیدی متغیر و مرتبط با مزد
-
کارمندان: مشمول قانون مدیریت خدمات کشوری → عیدی ثابت و بدون تغییرات رشدحقوق
2) تفاوت منابع پرداخت
-
کارگران: پرداخت توسط کارفرما (شرکتها، کارخانهها و بخش خصوصی)
-
کارمندان: پرداخت از بودجه دولت
دولت به دلیل محدودیتهای مالی، نمیتواند رقم عیدی را مانند بخش خصوصی افزایش دهد.
3) فشار مالی دولت و کسری بودجه
اگر دولت عیدی کارمندان را به ۲۰ تا ۳۰ میلیون برساند، بودجه سالانه حداقل ۸۰ تا ۱۰۰ هزار میلیارد تومان بیشتر میشود؛ رقمی که فعلاً غیرقابل تحقق است.
۴) فرمول قدیمی و تغییر نکرده عیدی کارمندان
فرمول عیدی کارمندان سالهاست ثابت مانده و با تورم هماهنگ نشده است.
۵) سیاستهای حمایتی از کارگران بخش خصوصی
دولت برای حفظ اشتغال و تولید، حق تعیین دستمزد کارگران را به شورا واگذار کرده که تصمیمات آن بیشتر در جهت حمایت از کارگر است.
موج جدید مطالبهگری کارمندان برای افزایش عیدی
بر اساس گزارشها، بیش از ۱۰۵ هزار کارمند با امضای یک کارزار اینترنتی خواستار تغییر فرمول پرداخت عیدی شدهاند.
در متن این کارزار آمده:«پرداخت مبلغ ثابت، فاصله چشمگیری با هزینههای واقعی زندگی دارد و نیازمند بازنگری فوری است.»
دلایل این اعتراض:
-
افزایش هزینه زندگی
-
اختلاف ۱۰ برابری با عیدی کارگران
-
عدم تغییر فرمول در ده سال اخیر
-
کاهش واقعی قدرت خرید کارمندان دولت
این موضوع احتمالاً در جلسه هیئت وزیران مورد بحث جدی قرار خواهد گرفت.
عیدی کارگران از چه زمانی پرداخت میشود؟
پرداخت عیدی کارگران:
-
از اوایل بهمن آغاز میشود
-
تا اواسط اسفند ادامه دارد
-
شرکتها موظفاند تا پایان سال پرداخت را کامل کنند
کارگران معمولاً عیدی خود را زودتر از کارمندان دریافت میکنند.
عیدی کارمندان چه زمانی واریز میشود؟
طبق روال سنواتی:
-
عیدی کارمندان دولت در نیمه اول اسفند پرداخت میشود.
-
بازنشستگان کشوری و لشکری نیز در همین بازه، عیدی خود را دریافت میکنند.
تحلیل اقتصادی اختلاف عیدی کارگران و کارمندان
اثر مثبت برای کارگران
-
جبران بخشی از هزینههای شب عید
-
تقویت قدرت خرید
-
کاهش فشار تورمی
اثر منفی برای کارمندان
-
اختلاف درآمدی بیشتر
-
کاهش انگیزه در بدنه دولت
-
فشار روانی ناشی از مقایسههای اجتماعی
-
افزایش توقع برای بازنگری در عیدی سالانه
کارشناسان معتقدند اصلاح فرمول عیدی کارمندان میتواند شرایط را عادلانهتر کند.
سوالات متداول
۱) چرا عیدی کارگران بین ۲۰ تا ۳۱ میلیون است؟
چون بر اساس ۶۰ تا ۹۰ روز حداقل حقوق محاسبه میشود.
۲) آیا عیدی کارمندان افزایش مییابد؟
هنوز مشخص نیست؛ باید در جلسه هیئت وزیران تصویب شود.
۳) آیا کارگران سقف عیدی دارند؟
بله، بیش از ۹۰ روز مزد نمیتوانند دریافت کنند.
۴) چرا عیدی کارمندان ده برابر کمتر است؟
به دلیل فرمول ثابت، محدودیت بودجه و ساختار متفاوت قانون.
۵) زمان پرداخت عیدی کارگران چه تاریخی است؟
بین ابتدای بهمن تا نیمه اسفند.
۶) آیا بازنشستگان هم عیدی جداگانه دارند؟
بله، اما مبلغ آن مانند کارمندان ثابت است.
برای پیگیری آخرین اخبار عیدی، حقوق کارگران، مصوبات کارمندان، افزایش دستمزد و تحلیلهای بازار کار:
رستا نیوز را دنبال کنید
تا اولین نفر باشید که از تغییرات جدید مطلع میشود.