بالاخره رقم عیدی کارمندان و کارگران اعلام شد | عددی که هیچ‌کس باورش نمی‌کند !

عیدی کارمندان و کارگران : هر سال با نزدیک شدن به روزهای پایانی اسفند، یکی از پرجست‌وجوترین سوال‌ها در گوگل همین است:
«عیدی امسال چقدر است؟»
برای بسیاری از کارمندان و کارگران، عیدی تنها یک پاداش نیست؛ بلکه کمکی جدی برای خریدهای نوروزی، تسویه بدهی‌ها و حتی پس‌انداز سال آینده است.

اما در شرایطی که تورم بالا و هزینه‌های زندگی هر روز سنگین‌تر می‌شود، رقم عیدی چقدر از واقعیت زندگی جا مانده است؟

 مصوبه رسمی هیأت دولت برای عیدی کارمندان در سال ۱۴۰۴

هیأت وزیران در مصوبه‌ای رسمی اعلام کرد که میزان عیدی کارکنان دولت در سال ۱۴۰۴ معادل ۳ میلیون تومان خواهد بود.
این رقم به عنوان پاداش پایان سال به همه کارمندان دستگاه‌های اجرایی کشور تعلق می‌گیرد.

علاوه بر این مبلغ پایه، دولت در قالب‌های زیر نیز مزایایی را تعیین کرده است:

• حق عائله‌مندی: ۸۴۰ هزار تومان برای افراد متأهل

• حق اولاد: ۳۶۰ هزار تومان به ازای هر فرزند

بنابراین اگر یک کارمند متأهل و دارای دو فرزند باشد، عیدی‌اش حدود ۴ میلیون و ۵۶۰ هزار تومان خواهد بود.

 زمان پرداخت عیدی کارکنان دولت

بر اساس رویه سال‌های گذشته، پرداخت عیدی کارمندان دولت در اواخر بهمن یا اوایل اسفند انجام می‌شود.
هدف این است که همه کارکنان تا قبل از تعطیلات نوروز مبلغ عیدی خود را دریافت کنند تا بتوانند برای مخارج پایان سال برنامه‌ریزی کنند.

البته در برخی دستگاه‌ها ممکن است واریز با چند روز تأخیر انجام شود، به‌ویژه در سازمان‌هایی که بودجه اختصاصی یا اعتبار مستقل دارند.

عیدی کارگران چطور محاسبه می‌شود؟

در بخش خصوصی و برای کارگران مشمول قانون کار، وضعیت کاملاً متفاوت است.
در حالی که کارمندان دولت عیدی را به صورت رقم ثابت می‌گیرند، عیدی کارگران بر اساس حقوق پایه‌شان محاسبه می‌شود.

فرمول قانونی عیدی کارگران ساده اما مهم است:

عیدی = حقوق پایه × ۲ (حداقل) تا حقوق پایه × ۳ (حداکثر)

یعنی حداقل معادل دو ماه حقوق و حداکثر سه ماه حقوق پایه.

اگر کارگر کمتر از یک سال در محل کار خود مشغول به کار بوده باشد، عیدی او به نسبت مدت کارکردش محاسبه می‌شود.

محاسبه نمونه عیدی کارگران در سال ۱۴۰۴

حداقل حقوق مصوب کارگران در سال ۱۴۰۴ حدود ۱۰ میلیون و ۳۹۰ هزار تومان است.
بنابراین:

• حداقل عیدی = ۲ × ۱۰,۳۹۰,۹۶۸ = حدود ۲۰,۷۸۰,۰۰۰ تومان

• حداکثر عیدی = ۳ × ۱۰,۳۹۰,۹۶۸ = حدود ۳۱,۱۷۰,۰۰۰ تومان

با این حساب، یک کارگر با یک سال سابقه کامل کاری می‌تواند بین ۲۰ تا ۳۱ میلیون تومان عیدی دریافت کند.
البته کارفرماها نمی‌توانند بیش از سقف قانونی (۹۰ روز مزد پایه) پرداخت کنند، اما در عمل برخی شرکت‌ها برای ایجاد انگیزه بیشتر پاداش‌هایی بالاتر از سقف رسمی می‌پردازند.

تفاوت بزرگ بین عیدی کارگران و کارمندان

این اختلاف سال‌هاست محل بحث است.
کارگران، چون بر اساس درآمد واقعی‌شان عیدی می‌گیرند، از رشد سالانه حقوق بهره‌مند می‌شوند.
اما کارمندان دولت که رقم ثابت دارند، عملاً با تورم از ارزش عیدی‌شان کاسته می‌شود.

 مالیات عیدی چقدر است؟

مطابق قانون مالیات‌های مستقیم، عیدی تا سقف یک‌دوازدهم معافیت سالانه حقوق از مالیات معاف است.
به بیان ساده، اگر معافیت مالیاتی سال ۱۴۰۴ حدود ۱۰۰ میلیون تومان در سال باشد، تا ۸.۳ میلیون تومان از عیدی مشمول مالیات نخواهد شد.
مازاد بر این رقم، طبق نرخ پلکانی مالیات حقوق محاسبه می‌شود.

پیش‌بینی میزان عیدی برای سال ۱۴۰۵

با توجه به تورم سال ۱۴۰۴ و احتمال افزایش حقوق کارمندان در سال آینده، پیش‌بینی می‌شود که عیدی سال ۱۴۰۵ برای کارمندان دولت به حدود ۴ تا ۴.۵ میلیون تومان برسد.
کارگران نیز در صورت افزایش ۲۰ تا ۲۵ درصدی حقوق پایه، ممکن است بین ۲۵ تا ۳۷ میلیون تومان عیدی دریافت کنند.

اما واقعیت این است که حتی این افزایش‌ها، اگر تورم کنترل نشود، نمی‌تواند قدرت خرید واقعی مردم را حفظ کند.

 صدای کارمندان و کارگران

بسیاری از کارکنان دولت می‌گویند رقم ۳ میلیون تومان حتی هزینه یک خرید عید خانوادگی را هم پوشش نمی‌دهد.
یک معلم بازنشسته در گفت‌وگو با یکی از رسانه‌ها گفته بود:

«ما از عیدی بیشتر انتظار نداریم، اما انصافاً این مبلغ با خرج‌های امروز خیلی فاصله دارد.»

در مقابل، برخی کارفرمایان بخش خصوصی معتقدند که پرداخت عیدی‌های بالا فشار مالی سنگینی ایجاد می‌کند، به‌ویژه در مشاغل کوچک و تولیدی که سود محدودی دارند.

پشت صحنه تصمیم دولت

منابع دولتی می‌گویند رقم عیدی بر اساس ظرفیت بودجه عمومی کشور تعیین می‌شود.
یعنی اگر دولت بخواهد رقم عیدی را افزایش دهد، باید برای میلیون‌ها کارمند بودجه جدید اختصاص دهد.
از سوی دیگر، در سال‌های اخیر تمرکز بودجه بیشتر بر روی پرداخت حقوق‌ها و مزایای ثابت بوده و عیدی کمتر افزایش یافته است.

با این حال، کارشناسان اقتصادی پیشنهاد می‌کنند فرمول عیدی دولت نیز پلکانی شود تا عدالت بیشتری میان کارکنان برقرار گردد.

 پیشنهاد کارشناسان برای اصلاح نظام عیدی

چند پیشنهاد مهم که از سوی کارشناسان اقتصادی و کارگری مطرح شده است:

1. تعیین عیدی متناسب با حقوق واقعی هر فرد به جای رقم ثابت.

2. افزایش سالانه عیدی حداقل به اندازه نرخ تورم رسمی.

3. پرداخت مرحله‌ای عیدی برای جلوگیری از فشار بودجه در اسفند.

4. تسهیلات ویژه خرید نوروزی از طریق کارت اعتباری برای کارمندان و بازنشستگان.

5. افزایش سقف معافیت مالیاتی عیدی تا بخش بیشتری از مبلغ واقعی در دست کارکنان بماند.

چرا عیدی اهمیت اقتصادی دارد؟

عیدی فقط پاداش نیست؛ یک محرک اقتصادی هم محسوب می‌شود.
در روزهای پایانی سال، تزریق میلیاردها تومان عیدی به حساب کارمندان و کارگران باعث رونق نسبی بازار شب عید، پوشاک، مواد غذایی و خدمات می‌شود.
به همین دلیل برخی اقتصاددانان می‌گویند پرداخت به‌موقع عیدی حتی به نفع خود دولت است، چون به چرخش پول در بازار کمک می‌کند.

 آینده پرداخت عیدی در ایران

در چشم‌انداز ۱۴۰۵، احتمال تغییر فرمول محاسبه عیدی وجود دارد.
دولت می‌تواند برای کاهش فاصله با بخش خصوصی، رقم عیدی را بر اساس درصدی از حقوق پایه تعیین کند نه عدد ثابت.
چنین تغییری علاوه بر افزایش عدالت، انگیزه بیشتری در کارکنان ایجاد خواهد کرد.

با این حال، اجرای آن نیازمند هماهنگی کامل بین سازمان برنامه‌وبودجه و وزارت اقتصاد است.

 محاسبه سریع عیدی شما

اگر می‌خواهید بدانید چقدر عیدی می‌گیرید، کافی است این فرمول ساده را به کار ببرید:

برای کارگران:

عیدی = (حقوق پایه × ماه‌های کارکرد ÷ ۱۲) × ۲

و اگر کارفرما قصد پرداخت حداکثر را داشته باشد، عدد ×۳ جایگزین می‌شود.

برای کارمندان دولت:

عیدی = رقم مصوب هیأت دولت + حق عائله‌مندی + (تعداد فرزند × ۳۶۰,۰۰۰)

با این محاسبه ساده، می‌توانید برآورد تقریبی عیدی خود را داشته باشید.

 سخن آخر

عیدی همیشه یکی از خبرهای محبوب زمستانی است؛
اما آنچه بیش از رقم اهمیت دارد، زمان و کیفیت پرداخت آن است.
کارکنان امیدوارند که دولت در سال ۱۴۰۵ با در نظر گرفتن تورم، رقم عیدی را واقع‌بینانه‌تر تعیین کند تا این پاداش سالانه واقعاً معنای «شیرینی آخر سال» را داشته باشد.

 منابع:

• اعتمادآنلاین
•  روزنامه شرق
• خبرآنلاین