هشدار درباره مرحله جدید کالابرگ الکترونیک | اگر تا آخر آبان خرید نکنید می‌سوزد !

در حالی که تنها چند هفته تا پایان مهلت استفاده از اعتبار کالابرگ الکترونیکی باقی مانده است، دولت از مردم خواسته تا در اسرع وقت نسبت به مصرف این یارانه اقدام کنند. این هشدار به‌ویژه در شرایطی داده می‌شود که بازار کالاهای اساسی در آستانه یکی از بزرگ‌ترین تغییرات ارزی سال‌های اخیر قرار دارد؛ تغییری که می‌تواند به افزایش شدید قیمت‌ها در ماه‌های آینده منجر شود.

 آغاز مرحله چهارم کالابرگ الکترونیکی

بر اساس اطلاعیه رسمی سامانه کالابرگ الکترونیکی، مرحله چهارم واریز اعتبار برای خرید کالاهای اساسی در ۱۹ شهریورماه ۱۴۰۴، هم‌زمان با میلاد پیامبر اکرم (ص)، انجام شد.
در این مرحله، دولت با هدف کاهش فشار تورم بر خانوارهای کم‌درآمد، مبالغ متفاوتی را برای دهک‌های مختلف در نظر گرفت:

• دهک‌های اول تا سوم: ۵۰۰ هزار تومان به ازای هر نفر

• دهک‌های چهارم تا هفتم: ۳۵۰ هزار تومان به ازای هر نفر

اعتبار تخصیص‌یافته در قالب کالابرگ الکترونیکی به حساب سرپرستان خانوار واریز شده و فقط برای خرید ۱۱ قلم کالای اساسی از فروشگاه‌های مجاز قابل استفاده است. نکته مهم آن است که این مبالغ قابل برداشت نقدی نیستند و صرفاً باید برای خرید اقلام تعیین‌شده مصرف شوند.

 پایان مهلت استفاده از اعتبار تا آخر آبان ۱۴۰۴

بر اساس اعلام رسمی وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی، خانوارها فقط تا پایان آبان ۱۴۰۴ فرصت دارند از این اعتبار استفاده کنند. پس از پایان این مهلت، اعتبار باقی‌مانده به‌صورت خودکار باطل خواهد شد و هیچ‌گونه انتقال یا تمدید برای آن در نظر گرفته نشده است.

این تصمیم در راستای حفظ پویایی طرح و تخصیص به‌موقع منابع اتخاذ شده است، اما بسیاری از کارشناسان هشدار داده‌اند که به دلیل شرایط اقتصادی ناپایدار، عدم اطلاع‌رسانی کافی به مردم ممکن است باعث از بین رفتن اعتبار تعداد زیادی از خانوارها شود.

 جزئیات کالاهای مشمول یارانه کالابرگ

در سه مرحله قبلی، فهرست کالاهای اساسی شامل اقلام زیر بود:

برنج، روغن، قند، شکر، حبوبات، مرغ، گوشت قرمز منجمد، شیر، پنیر، ماست و ماکارونی.

اما از مهرماه، با هدف تنوع در سفره خانوار و تقویت تولید داخلی، ۴ قلم جدید به این فهرست اضافه شد:

1. گوشت بوقلمون

2. بلدرچین

3. ماهی

4. میگو

به این ترتیب، مجموع کالاهای مشمول یارانه در مرحله جدید به ۱۵ قلم افزایش یافته است.

قیمت تقریبی اقلام جدید در بازار:

• بوقلمون تازه (بدون بسته‌بندی فروشگاهی): حدود ۱۸۰ هزار تومان

• ماهی قزل‌آلا: حدود ۳۶۵ هزار تومان

• میگو: بین ۴۹۰ تا ۷۹۰ هزار تومان

• بلدرچین بسته‌بندی‌شده: حدود ۲۲۰ هزار تومان

با افزودن این اقلام، خانوارهای یارانه‌بگیر امکان انتخاب منابع متنوع پروتئینی را پیدا کرده‌اند؛ تغییری که می‌تواند تأثیر مثبتی بر سلامت تغذیه‌ای خانوارها بگذارد.

 نحوه استفاده از کالابرگ الکترونیکی

کاربران می‌توانند با مراجعه به اپلیکیشن‌های رسمی نظیر شاد، آی‌کالابرگ یا سامانه اینترنتی کالابرگ، از موجودی اعتبار خود مطلع شوند و فروشگاه‌های طرف قرارداد را مشاهده کنند.
پرداخت از طریق کد QR یا شماره موبایل سرپرست خانوار انجام می‌شود و مبلغ خرید به‌صورت خودکار از اعتبار کسر می‌گردد.

وزارت رفاه اعلام کرده است که تاکنون بیش از ۶.۵ میلیون خانوار در طرح کالابرگ فعال هستند و تعداد فروشگاه‌های متصل به سامانه نیز از ۶۰ هزار واحد عبور کرده است.

 تأثیر حذف احتمالی ارز ترجیحی بر قیمت کالاهای اساسی

در کنار موضوع مهلت مصرف، یکی از مهم‌ترین نگرانی‌های اقتصادی ماه‌های اخیر، بحث حذف ارز ترجیحی ۲۸,۵۰۰ تومانی برای واردات کالاهای اساسی است.
بر اساس گزارش‌های منتشرشده، دولت در نظر دارد تا پایان سال ۱۴۰۴، نرخ ارز ترجیحی را با ارز مبادله‌ای یا توافقی (حدود ۷۰ هزار تومان) جایگزین کند.

این تصمیم اگرچه در راستای واقعی‌سازی نرخ ارز و کاهش رانت‌های اقتصادی عنوان شده است، اما بدون شک تبعات تورمی گسترده‌ای خواهد داشت. کالاهایی نظیر برنج، روغن، نهاده‌های دامی و گوشت که به‌شدت به واردات وابسته‌اند، نخستین گروه‌هایی هستند که از این تغییر نرخ تأثیر می‌پذیرند.

به گفته یکی از کارشناسان مرکز پژوهش‌های مجلس، «در صورت حذف ارز ترجیحی، ممکن است قیمت برخی کالاهای اساسی تا ۸۰ درصد افزایش پیدا کند، مگر آن‌که دولت با پرداخت یارانه مستقیم یا افزایش سقف کالابرگ، اثر تورم را جبران کند.»

هدف دولت از ادامه طرح کالابرگ در سال آینده

دولت سیزدهم در تلاش است تا با ادامه و توسعه طرح کالابرگ الکترونیکی، بخشی از فشار تورمی ناشی از حذف ارز ترجیحی را جبران کند.
به گفته سخنگوی وزارت رفاه، در سال آینده احتمالاً سقف اعتبارات و تنوع کالاها افزایش خواهد یافت و امکان خرید اعتباری برای سایر دهک‌ها نیز فراهم می‌شود.

با این حال، اجرای موفق این طرح نیازمند زیرساخت دیجیتال پایدار، نظارت دقیق بر قیمت‌گذاری فروشگاه‌ها و اطلاع‌رسانی گسترده به مردم است.

 تحلیل کارشناسان: چرا مهلت مصرف مهم است؟

کارشناسان اقتصادی معتقدند که مصرف فوری اعتبار کالابرگ تا پیش از آذرماه نه‌تنها از سوخت‌شدن یارانه جلوگیری می‌کند، بلکه به خانوارها کمک می‌کند تا در برابر افزایش قیمت‌های احتمالی آینده مصون بمانند.
با توجه به افزایش نرخ ارز مبادله‌ای و احتمال اصلاح قیمت سوخت، کالاهای اساسی در زمستان با موج جدیدی از گرانی روبه‌رو خواهند شد.

بنابراین، استفاده از کالابرگ در مهر و آبان به معنای خرید کالا با قیمت‌های فعلی و نسبتاً باثبات است.

 وضعیت فعلی تورم مواد غذایی

بر اساس گزارش بانک مرکزی در شهریور ۱۴۰۴، نرخ تورم سالانه گروه «خوراکی‌ها و آشامیدنی‌ها» به ۶۳.۷ درصد رسیده است.
بیشترین افزایش قیمت مربوط به گوشت قرمز (۷۸ درصد)، روغن خوراکی (۶۹ درصد) و لبنیات (۵۲ درصد) بوده است.

در چنین شرایطی، یارانه کالابرگ نقش مهمی در حفظ امنیت غذایی دهک‌های پایین دارد. با این حال، در صورت کاهش ارزش واقعی یارانه نسبت به تورم، اثربخشی آن به مرور زمان کمتر خواهد شد.

 چشم‌انداز بازار کالاهای اساسی در سال ۱۴۰۵

تحلیل‌گران پیش‌بینی می‌کنند که در صورت تغییر نرخ ارز پایه واردات از ۲۸,۵۰۰ به حدود ۷۰ هزار تومان، قیمت تمام‌شده بسیاری از کالاهای وارداتی بین ۴۰ تا ۱۰۰ درصد افزایش یابد.
این موضوع می‌تواند هزینه ماهانه سبد خانوار شهری را به بیش از ۲۴ میلیون تومان برساند.

دولت احتمالاً ناگزیر خواهد بود برای کنترل اثرات تورمی، مرحله پنجم کالابرگ را با افزایش مبلغ و تنوع کالاها اجرا کند.

 جمع‌بندی: آخرین فرصت برای استفاده از یارانه کالابرگ

در شرایطی که اقتصاد ایران در آستانه تغییرات ارزی بزرگ قرار دارد، پایان آبان ۱۴۰۴ آخرین فرصت برای استفاده از یارانه کالابرگ فعلی است.
خانوارهایی که هنوز از اعتبار خود استفاده نکرده‌اند، باید هرچه سریع‌تر از طریق سامانه کالابرگ اقدام کنند تا مشمول حذف اعتبار نشوند.

این یارانه هرچند اندک، می‌تواند در ماه‌های پیش رو نقش مهمی در حفظ تعادل هزینه‌های معیشتی خانوارها ایفا کند.