جاماندگان سهام عدالت بالاخره می‌توانند امیدوار باشند. پس از سال‌ها انتظار و بلاتکلیفی، دولت و مجلس در حال برنامه‌ریزی برای واگذاری سهام عدالت به افرادی هستند که تاکنون از این فرصت محروم مانده‌اند. طبق آخرین اظهارات مقامات، نزدیک به ۳ تا ۵ میلیون نفر از دهک‌های کم‌درآمد و گروه‌های تحت پوشش کمیته امداد و بهزیستی، در مرحله اول صاحب سهام عدالت خواهند شد. ارزش تقریبی این سهام بین ۱۰ تا ۲۰ میلیون تومان برآورد شده و امکان مدیریت مستقیم یا غیرمستقیم آن مشابه سایر دارندگان فراهم است.

این خبر نه تنها برای خانواده‌های کم‌درآمد، بلکه برای کل جامعه اقتصادی ایران اهمیت دارد؛ چرا که واگذاری سهام عدالت به جاماندگان می‌تواند گامی موثر در کاهش نابرابری و تقویت قدرت خرید خانوارها باشد. اما اجرای صحیح این طرح، نیازمند زیرساخت‌های اطلاعاتی قوی و جلوگیری از رانت و سوءاستفاده است. در این گزارش، جزئیات واگذاری سهام عدالت به جاماندگان، مراحل قانونی، ارزش تقریبی سهام و زمان احتمالی دریافت آن بررسی شده است.

سهام عدالت جاماندگان؛ آیا سال آینده نوبت شماست؟

سهام عدالت یکی از مهم‌ترین طرح‌های اقتصادی ایران است که از سال ۱۳۸۵ آغاز شد و هدفش توزیع عادلانه ثروت و کمک به معیشت خانواده‌های کم‌درآمد بود. اما همیشه بخشی از جامعه به دلایل مختلف، از دریافت این سهام جا مانده‌اند. حالا خبرها حاکی از آن است که دولت و مجلس در حال بررسی نهایی طرحی هستند که این جاماندگان بتوانند در سال آینده مالک سهام عدالت شوند.

جاماندگان سهام عدالت چه کسانی هستند؟

جاماندگان گروهی از افرادی هستند که در زمان واگذاری اولیه سهام عدالت در سال ۱۳۸۵، به دلایل مختلف از دریافت این دارایی محروم شدند.
این گروه شامل:

• افراد تحت پوشش کمیته امداد و بهزیستی،

• برخی کارگران و بازنشستگان،

• افرادی که در موعد مقرر ثبت‌نام نکرده‌اند،
  می‌شوند.

با افزایش ارزش پرتفوی سهام عدالت طی سال‌های اخیر، توجه به این افراد اهمیت بیشتری پیدا کرده است. حالا دولت و مجلس به دنبال تکمیل عدالت اقتصادی هستند تا این گروه نیز از مزایای سهام بهره‌مند شوند.

چه تعداد جامانده سهام عدالت شناسایی شده‌اند؟

طبق اعلام مقامات، در مرحله اول قرار است بین ۳ تا ۵ میلیون نفر از جاماندگان واقعی شناسایی شوند.
این شناسایی از طریق:

• پایگاه رفاه ایرانیان،

• اتصال به اطلاعات سازمان‌های حمایتی،
  انجام می‌شود.

افراد واجد شرایط نیاز به ثبت‌نام جداگانه ندارند و اطلاعاتشان به صورت سیستمی بررسی خواهد شد. البته ممکن است سامانه‌ای برای اعتراض یا ثبت‌نام تکمیلی راه‌اندازی شود تا کسانی که خود را جامانده می‌دانند، درخواست خود را ثبت کنند.

ارزش سهام عدالت جاماندگان چقدر است؟

کارشناسان برآورد می‌کنند که ارزش سهام عدالت واگذار شده به جاماندگان مشابه پرتفوی فعلی مشمولان باشد.
رقم تقریبی برای هر فرد در مرحله اول بین ۱۰ تا ۲۰ میلیون تومان تخمین زده شده است.
همچنین امکان آزادسازی و مدیریت سهام به دو روش:

• مستقیم،

• غیرمستقیم،
  وجود دارد. این یعنی پس از دریافت، مالک می‌تواند سهام خود را مدیریت یا در بازار سرمایه به فروش برساند.

دولت چگونه منابع واگذاری را تأمین می‌کند؟

مشکل اصلی سهام عدالت این است که دولت باید شرکت‌هایی داشته باشد که بخواهد سهام آن‌ها را واگذار کند.
نمایندگان مجلس گفته‌اند:

• هیچ گزارشی از وزارت اقتصاد مبنی بر تجمیع سهام شرکت‌های دولتی برای واگذاری به مردم اعلام نشده است.

• اما بر اساس قانون برنامه هفتم، دولت موظف است طی پنج سال بخشی از سهام خود را واگذار کند.

به نظر می‌رسد منابع لازم برای واگذاری سهام عدالت جاماندگان از همین مسیر تأمین شود و فشار مالی مستقیم بر بودجه عمومی وارد نگردد.

زمان احتمالی واگذاری

اگر روند تصویب نهایی در دولت و مجلس با سرعت پیگیری شود، اولین واگذاری‌ها می‌تواند تا پایان سال ۱۴۰۴ یا اوایل سال ۱۴۰۵ انجام شود.
این یعنی جاماندگان در آینده نزدیک می‌توانند مالک سهام عدالت شوند و از مزایای آن بهره‌مند گردند.

چرا این واگذاری اهمیت دارد؟

واگذاری سهام عدالت به جاماندگان چندین مزیت دارد:

1. کاهش نابرابری اقتصادی: خانواده‌های کم‌درآمد صاحب دارایی ارزشمند می‌شوند.

2. تقویت قدرت خرید خانوار: سهام عدالت می‌تواند به عنوان پشتوانه مالی برای هزینه‌های زندگی عمل کند.

3. تکمیل عدالت اجتماعی: بخشی از جامعه که تاکنون محروم بودند، به جمع دارندگان سهام عدالت می‌پیوندند.

چالش‌های پیش رو

با وجود اهمیت واگذاری، کارشناسان هشدار داده‌اند که اجرای دقیق و شفاف طرح، نیازمند:

• زیرساخت‌های اطلاعاتی قوی،

• جلوگیری از رانت و سوءاستفاده،
  است.

در غیر این صورت ممکن است عدالت هدف طرح، کامل محقق نشود و برخی افراد باز هم از دریافت سهام محروم شوند.

مراحل عملی برای جاماندگان

مراحل دریافت سهام عدالت برای افراد واجد شرایط به صورت زیر است:

1. شناسایی جاماندگان توسط سامانه‌های دولتی

2. اعلام نتایج شناسایی به افراد

3. واگذاری سهام به پرتفوی شخصی

4. امکان مدیریت سهام از طریق روش مستقیم یا غیرمستقیم

لازم به ذکر است که این فرآیند بدون نیاز به ثبت‌نام حضوری یا مراجعه به ادارات انجام خواهد شد.

نقش رسانه‌ها و اطلاع‌رسانی

مسئولان مجلس و دولت تأکید دارند که رسانه‌ها می‌توانند پل ارتباطی میان مردم و مسئولان باشند.
با اطلاع‌رسانی مناسب، اطمینان حاصل می‌شود که هیچ یک از جاماندگان از این فرصت ارزشمند محروم نمانند.

جمع‌بندی

واگذاری سهام عدالت به جاماندگان می‌تواند تحولی بزرگ در اقتصاد خانوارهای کم‌درآمد ایجاد کند.
با شناسایی ۳ تا ۵ میلیون نفر در مرحله اول، ارزش سهام بین ۱۰ تا ۲۰ میلیون تومان برای هر نفر پیش‌بینی شده است.
اگر دولت و مجلس با دقت و سرعت عمل کنند، سال آینده این گروه از مردم صاحب سهام عدالت خواهند شد و می‌توانند از مزایای آن بهره‌مند شوند.
در عین حال، اجرای شفاف و بدون رانت، کلید موفقیت این طرح است و نیازمند همکاری تمام دستگاه‌ها و زیرساخت‌های اطلاعاتی قوی است.

منابع خبری معتبر

• باشگاه خبرنگاران جوان

• شهرآرانیوز

• اقتصاد آنلاین