فوری | حمله موش ها به تهران | جولان موش ها در پایتخت

موش‌های فاضلاب در خیابان طالقانی به طرز عجیبی از یک درخت بالا می روند.

به نظر می رسد که مبارزه شهرداری برای کنترل جمعیت موشهای پایتخت چندان موثر و موفق نبوده است، چرا که گزارش های مردمی در فضای مجازی حکایت از افزایش آمار آنها و همچنین تغییر خلق و خو رفتار و تهاجمی و بی پرواتر شدن موش ها دارد.

در گزارشی که حدود 6 سال قبل منتشر شد؛ یکی از پژوهشگران فعال در حوزه مبارزه با موش اعلام کرده بود؛ تهران بیش از 50 میلیون موش دارد. در آن گزارش آمده بود که موش های تهرانی به گفته کارشناسان «رات» های ـ موش های نروژی ـ هستند و نه «موش». درحقیقت «رات» هایی که درپایتخت دیده می شوند، گونه ایی جهش یافته از موش ها هستند که بسیار پرقدرت تر از موش ها بوده و خون آشام نیز هستند. به طوری که به راحتی بچه موش ها را می خورند و از خوردن لاشه های موش های مرده ابایی ندارند. به این ترتیب جای تعجب ندارد که این خزندگان به سایر جانوران و حتی انسان هم حمله کنند. این یک واقعیت علمی و اثبات شده است نه یک گزارش تخیلی. براساس آمارهای اعلام شده از آمار موش های تهران، به ازای هر نفر از جمعیت حدود 12 میلیونی این کلانشهر چهار موش وجود دارد. این گزارش که در آن زمان انعکاس بسیار وسیعی در داخل و حتی خارج از کشور داشت؛ با موجی از حملات  و واکنش های مدیران شهری آن زمان مواجه شد، گرچه هیچگاه مدیران شهری گزارشی جامع و قانع کننده در این زمینه به افکار عمومی و رسانه ها ندادند!

اختلاف ۴۸ میلیونی

این گزارش باعث شد تا مدیران شهرداری وقت به تکاپو بیافتند تا پاسخی برای فشار افکار عمومی در مورد صحت این آمار بدهند. برای همین گفته شد که شهرداری طی قراردادی با یکی از دانشگاه های کشور به دنبال کسب آمار دقیقی در مورد جمعیت موش های تهران است. درست چند ماه پس از انتشار این خبر، مدیرعامل وقت شرکت ساماندهی مشاغل و اصناف شهرداری تهران درنشست خبری مشترکی با رحمت الله حافظی؛ رییس کمیسیون سلامت و محیط زیست شورای چهارم مدعی شد که براساس پژوهش انجام شده آمار موش ها در تهران فقط 1.8 میلیون یا حداکثر 2 میلیون موش در تهران وجود دارد. گرچه همان زمان هم حافظی حاضر نشد تا صحت این گزارش را تایید کند!

ابعاد این پرونده تا جایی بالا گرفت که ماه ها شورا و مدیران شهری و البته افکار عمومی درگیر آن بودند. در همان گیر و دار؛ محمد حقانی؛  رییس کمیته محیط زیست شورای شهر تهران، در یکی از جلسات شورا در تذکری به شهرداری برای مبارزه با موش های پایتخت گفت: شهرداری تعداد موش‌های تهران را یک و نیم تا دو میلیون، متخصصان تعداد آن را بیش از ۲۰ میلیون و برخی دیگر نیز تعداد موش‌ها را بیش از ۵۰ میلیون اعلام کرده‌اند.

محمد حقانی درباره ازدیاد موش‌ها در پایتخت گفت: امروزه راهکارهای زیادی برای مبارزه با موش وجود دارد که ناامن کردن محیط زندگی، کمبود غذا و آب برای این موجودات در این راستا از اهمیت زیادی برخوردار است.

وی با تاکید بر لزوم کنترل زاد و ولد موش‌ها و جلوگیری از ازدیاد نسل آنها افزود: متاسفانه شهرداری وظایف اصلی و ذاتی خود را فراموش کرده و به مسایل حاشیه‌ای پرداخته است، شهرداری موضوعات اصلی شهر همچون بهداشت عمومی مردم، ارتقاء کیفیت زندگی مردم و جمع‌آوری سد معبرها و کارتن خواب‌ها را به دست فراموشی سپرده است.

وی گفت: غذای موش از محل پسماند غذای انسان تامین می‌شود، زباله‌هایی که در نهرها و جوی‌ها رها می‌کنیم و عدم نظافت اماکن عمومی، رود دره‌ها و نقاط مرطوب که محل زندگی این حیوان است از جمله عوامل ازدیاد جمعیت موش‌ها است.

حقانی جلوگیری از غذارسانی به این حیوان، نظافت شهر و جمع‌آوری مناسب زباله‌ها را از جمله راهکارهای مقابله با موش‌ها عنوان کرد.

عضو شورای شهر تهران گفت: این حیوانات معمولا در درزها، شکاف‌ها، شکستگی‌ها و مخفیگاه‌ها زندگی می‌کنند و باید به هر شیوه ممکن سعی در از بین بردن این نقاط داشته باشیم، شهرداری اعلام کرده که درزها را با ماده فوم پر می‌کند، این درحالی است که استفاده از این ماده به لحاظ اقتصادی صرفه اقتصادی نداشت و برای هتل‌ها و منازل مناسب است و برای معابر عمومی باید به عمران جوی‌ها و شهر بپردازیم.

حقانی گفت: تعداد موش‌ها در پایتخت از حد طبیعی و نرمال بسیار بیشتر است که علت آن نزدیک نبودن اماکن عمومی است، متاسفانه گاهی نیروهای پاکبان زباله‌های جمع آوری شده را به داخل نهرها و جوی‌ها می‌ریزند که این پسماندها محل تغذیه موش‌ها می شود، لذا باید از این کار جلوگیری شود.

وی گفت: بارها در این خصوص به شهرداری تهران تذکر داده‌ایم و در این زمینه در کمیته محیط زیست جلساتی داشته‌ایم و شهرداری هر بار اعلام کرده که نسبت به کنترل و کاهش جمعیت موش‌ها اقدام می‌کند، این درحالی است که همچنان شاهد وفور این حیوان در سطح شهر تهران هستیم.

موش های زنده خوار؟

این اما تنها اظهار نظر مدیران شهری در واکنش به گزارش یاد شده نبود. قاسم علی اکبر، پژوهشگر مبارزه با موجودات مهاجم در مورد صحت ادعای وجود 50 میلیون موش در تهران در همان سال به رسانه ها گفت: من حتی معتقدم که تعداد بیشتر از این ارقام است چرا که متاسفانه روش های نادرست برای مقابله با موش ها باعث شده تا نه تنها از تعداد آنها کم نشود که حتی باعث مقاوم شدن و جهش یافتن گونه های موش های تهران و در نهایت چند برابر شدن آمار آنها طی سال های اخیر شده است.

وی با ذکر اینکه هر موش می تواند هر سه ماه بین شش تا 20 فرزند به دنیا بیاورد، افزود: البته باید توجه داشت آنچه امروز در تهران به نام «موش» می شناسیم، درحقیقت «رات» است که علاوه بر اینکه عامل انتقال بیش از 35 ویروس و مرض خطرناک است، زمانی که گرسنه شود و غذایی برای خوردن پیدا نکند به راحتی به موجودات زنده حمله می کند.

علی اکبر در پاسخ به این سوال که 50 میلیون موش- رات-کجا مخفی شده اند؟ گفت: زیر زمین ها، تونل ها، آبراه ها و چاه های آب.

وی ادامه داد: مثلا همان طور که می دانید در تهران دو شاخه قنات شمالی ـ جنوبی و شرقی ـ غربی وجود دارد، چندی قبل خود شهرداری اعلام کرد که مناطق شش و 20 بیشترین موش ها را دارند. اگر دقت کنید این دو منطقه محل تلاقی دو شاخه قنات های تهران هستند. این خود دلیلی است بر اینکه قنات های تهران به شاهراهی برای تردد موش ها بدل شده اند.

این پژوهشگرمبارزه با موجودات مهاجم در بخش دیگری از سخنان خود در مورد ادعای شهرداری که عدم رعایت اصول بیرون گذاشتن زباله ها و رعایت بهداشت توسط شهروندان را یکی از مهم ترین عوامل افزایش تصاعدی آمار موش های تهران عنوان می کنند، گفت: اتفاقا این زباله ها مهم ترین خدمت به شهروندان تهرانی را کرده اند. چرا؟ چون هرتهرانی براساس گزارش شهرداری روزانه بین 700 تا 1000 گرم زباله مصرف می کند، از سویی هر موش به طور متوسط روزانه 30 گرم غذا می خواهد، به بیانی زباله ها امروز به منبع اصلی غذایی موش ها بدل شده باعث شده اند تا موش ها به دلیل گرسنگی از زیر زمین به روی زمین نیایند و به انسان و جانوران حمله نکنند.

این پژوهشگر مبارزه با موجودات مهاجم، «رات» ها را موجوداتی «زنده»خوار دانسته در مورد احتمال حمله آنها به مردم گفت: این اتفاق نه تنها دور از ذهن نیست، که احتمال آن بسیار قوی نیز هست، چرا که حیوانات مهاجم که «رات» ها نیز جز آنها هستند، به دلایل مختلفی مانند تغییر اقلیم آب و هوایی، کمبود غذا، دستکاری انسان از محل اختفای خود بیرون می آیند و وحشی می شوند.

وی با تاکید براینکه مطرح کردن این مساله نباید به معنای تشویش اذهان عمومی تلقی شود، گفت: چند سال قبل شهردار نیویورک پس از حمله موش ها به این شهر به جای لاپوشانی و پنهان کردن ماجرا مساله را رسانه ایی کرد و از تمامی کارشناسان جهان کمک خواست. چرا ما فکر می کنیم با پنهان کردن مساله می توانیم از پس آن برآییم؟

علی اکبر در پایان با ذکر اینکه برای «رات» ها مهم نیست که به چه چیز حمله می کنند و چه چیز را می خورند، بلکه زمانی که گرسنه می شوند، به هرچیزی حمله می کنند، در جواب این سوال که چرا تا امروز موش ها به تهران حمله نکرده اند؟ گفت: این لطف خداوند بوده است. شما هر روز از خیابان های مختلفی رد می شوید، ولی آیا هر روز تصادف می کنید؟ و اگر نه هر لحظه ممکن است به دلایل مختلف، موش ها به سطح شهر بیایند و به شکل میلیونی و البته جدی مردم را تهدید کنند. 

شهر موش ها!

با این حال ؛ گزارش یاد شده باعث شد تا هر از چندگاهی شاهد پیگیری رسانه ها در مورد وضعیت مبارزه شهرداری با موش ها و آمار آنها باشیم. آخرین گزارش در این زمینه به اظهارات مدیرعامل کنونی شرکت ساماندهی مشاغل شهرداری تهران در این مورد برمی گردد که حدود دو ماه قبل منتشر شده است.

سیدعلی مفاخریان رئیس شرکت ساماندهی صنایع و مشاغل شهر تهران با اعلام خبر آغاز اجرای طرح ضربتی مبارزه با موش‌های شهر تهران، گفت: از آنجایی که بیماری کرونا در شهر تهران شیوع پیدا کرده است و برخی احتمالات در خصوص انتقال آن از طریق حیوانات موذی وجود دارد، یک تصمیم‌گیری و طرح برای مقابله با جمعیت موش‌های شهر تهران طراحی شد. 

وی گفت: این طرح با محوریت 22 منطقه شهرداری تهران به صورت یکپارچه و همزمان در کل مناطق آغاز شده است. 

رئیس شرکت ساماندهی صنایع و مشاغل شهر تهران با " جهادی" توصیف کردن این اقدامات شهرداری گفت:‌در این طرح جهادی، وظایف تک‌تک واحدها و معاونت‌های شهرداری تهران در مناطق دیده شده برای مثال؛ بخش فنی و عمرانی مکلف به مسدود کردن منافذ ورودی و خروجی موش‌ها شده است.  ضمن آنکه سازمان پارک‌ها نیز نسبت به پاکسازی محل‌های حضور موش‌ها در فضای سبز و خدمات شهری، مسئول طعمه‌گذاری و انتخاب محل‌های مناسب شده است.

با این حال گزارش های شهروندان در فضای مجازی و تصاویر و فیلم های منتشر شده نشان از آن دارد که گویا تابستان امسال دوباره جمعیت موش های تهران فوران کرده و جوی های آب و سطل های زباله پایتخت را جولانگاه خود قرار داده اند. فیلم زیر که توسط خبرنگار موج گرفته شده مسلما تنها گوشه ای از این حقیقت باشد. نمایشی از حضور گسترده موش های بزرگ بیش از یک وجبی که بدون ترس از حضور شهروندان در خیابان های شرق تهران جولان می دهند و از سر و کول هم بالا می روند. با ذکر این توضیح که تعداد موش ها در زمان تهیه این فیلم که عصر روز جمعه گرفته شده به بیش از 10 فقره می رسید که متاسفانه قبل از آغاز فیلم برداری تعدادی از آنها به سرعت محو شدند! بخصوص تعدادی از موش ها که از داخل سطل زباله فلزی بزرگ جمع آوری زباله بیرون می آمدند و به سرعت فرار می کردند. صحنه هایی که بیشتر به حمله و شبیخون موش ها و متواری شدن سریع آنها شبیه بود. صحنه هایی که تداعی گر شهر موش ها بودند.

‍‍‍‍‍‍