حذف یارانه نقدی بازنشستگان در دهک‌های بالاتر | معیارهای دهک‌بندی جدید یارانه نقدی بازنشستگان

در ماه‌های اخیر، برخی از بازنشستگان با پیام حذف یارانه نقدی خود مواجه شده‌اند.
سازمان هدفمندسازی یارانه‌ها با هدف تمرکز بیشتر بر دهک‌های پایین جامعه و کاهش پرداخت‌های غیرهدفمند، روند حذف یارانه نقدی بازنشستگان پردرآمد را آغاز کرده است.

به گفته‌ی مقامات این سازمان، ملاک اصلی این تصمیم، دهک‌بندی درآمدی خانوارها بر اساس تراکنش‌های بانکی، دارایی‌ها و تعداد حساب‌های فعال بوده است. با این حال، برخی بازنشستگان معتقدند که حذف یارانه‌شان به دلیل خطا در محاسبه دهک اقتصادی صورت گرفته است.

چرا یارانه نقدی برخی بازنشستگان حذف شد؟

دلیل اصلی حذف یارانه نقدی بازنشستگان، قرار گرفتن در دهک‌های ۹ و ۱۰ درآمدی است.
اما بررسی‌ها نشان می‌دهد که در بسیاری از موارد، این طبقه‌بندی ناشی از تراکنش‌های مالی فرزندان یا حساب‌های مشترک خانوار بوده است.

کارشناسان می‌گویند اگر بازنشسته‌ای دارای فرزند شاغل یا دارای حساب فعال مشترک با افراد دیگر باشد، ممکن است درآمد او به‌صورت اشتباه بیشتر از حد واقعی ثبت شود و در نتیجه از فهرست یارانه‌بگیران حذف شود.

نقش فرزندان مجرد در حذف یارانه والدین

یکی از دلایل مهم حذف یارانه نقدی بازنشستگان، وجود فرزندان مجرد بالای ۱۸ سال در خانواده است.
در محاسبات دهک‌بندی، درآمد و تراکنش مالی این فرزندان به حساب خانوار افزوده می‌شود، در نتیجه مجموع درآمد خانوار افزایش یافته و خانواده در دهک‌های بالاتر قرار می‌گیرد.

اما خبر خوب اینکه، طبق اعلام سازمان هدفمندسازی یارانه‌ها، با جداسازی یارانه فرزندان مجرد از خانوار اصلی، امکان بازگشت یارانه والدین فراهم خواهد شد.

نحوه بازگشت یارانه نقدی بازنشستگان

بازنشستگانی که یارانه آن‌ها به‌تازگی قطع شده است، می‌توانند با درخواست بازبینی دهک اقتصادی و جداسازی اعضای خانوار، مجدداً در فهرست مشمولان قرار گیرند.
مراحل بازگشت یارانه شامل موارد زیر است:

1. ورود به سامانه حمایت وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی به نشانی hemayat.mcls.gov.ir

2. ثبت اعتراض در بخش «درخواست بررسی مجدد دهک‌بندی»

3. بارگذاری مدارک مالی و فیش حقوقی بازنشستگی

4. بررسی وضعیت خانوار توسط وزارت تعاون و سازمان هدفمندی

5. اعلام نتیجه بررسی از طریق پیامک و بازگشت یارانه در صورت تأیید

ده اقدام مهم برای جلوگیری از حذف یارانه نقدی بازنشستگان

کارشناسان حوزه رفاه اجتماعی توصیه کرده‌اند که بازنشستگان برای جلوگیری از حذف اشتباهی یارانه نقدی خود، اقدامات زیر را انجام دهند:

1. تفکیک یارانه فرزندان متأهل یا شاغل از خانوار اصلی

2. انتقال سند خودروهای فروخته‌شده به نام خریدار

3. غیرفعال‌سازی کارت‌خوان‌های بلااستفاده در مغازه‌ها یا منازل

4. به‌روزرسانی اطلاعات ملکی در سامانه املاک و اسکان

5. اصلاح آدرس محل سکونت در سامانه‌های دولتی و بانکی

6. کاهش تراکنش‌های غیرضروری بانکی

7. ثبت تغییرات خانوار مانند فوت، ازدواج یا طلاق

8. بستن حساب‌های بانکی راکد

9. تفکیک حساب‌های مشترک و شفاف‌سازی سهم تراکنش‌ها

10. بررسی سوابق سفر خارجی اعضا و اصلاح خطاهای احتمالی در سامانه رفاه

اجرای این موارد به کاهش خطا در دهک‌بندی و بازگشت یارانه کمک می‌کند.

نحوه جداسازی یارانه فرزندان مجرد از خانوار

افراد بالای ۱۸ سال (به‌ویژه فرزندان مجرد) می‌توانند یارانه خود را به‌صورت مستقل دریافت کنند.
برای این کار باید مراحل زیر را طی کنند:

1. ورود به سامانه خدمات غیرحضوری سازمان هدفمندسازی یارانه‌ها

2. تکمیل فرم درخواست جداسازی یارانه

3. ثبت مشخصات فردی و شماره ملی در سامانه ثبت احوال

4. بررسی وسع مالی توسط وزارت تعاون

5. تأیید نهایی و تشکیل خانوار تک‌نفره جدید

6. واریز یارانه نقدی به حساب بانکی جدید متقاضی

به این ترتیب، درآمد فرزندان مجرد از محاسبات خانوار اصلی حذف شده و احتمال بازگشت یارانه والدین بیشتر می‌شود.

مدارک لازم برای ثبت درخواست جداسازی یارانه

برای ثبت درخواست جداسازی یارانه نقدی، متقاضیان باید مدارک زیر را ارائه دهند:

• اصل و کپی شناسنامه و کارت ملی

• مدارک اثبات سکونت مستقل مانند اجاره‌نامه یا گواهی محل اقامت

• مدارک اثبات درآمد یا اشتغال مانند فیش حقوقی یا گواهی کار

• شماره شبای بانکی معتبر به نام متقاضی

در صورت نقص مدارک، درخواست ثبت‌نام ناقص اعلام شده و امکان بررسی وجود ندارد.

سامانه‌های رسمی برای پیگیری وضعیت یارانه بازنشستگان

بازنشستگان برای پیگیری وضعیت یارانه نقدی خود و ثبت اعتراض یا جداسازی خانوار می‌توانند از سامانه‌های زیر استفاده کنند:

• پایگاه اطلاعات خانوار کشور: ncr.ir

• سامانه حمایت وزارت تعاون: hemayat.mcls.gov.ir

• سامانه رفاهی وزارت کار: refahi.service.ir

• سامانه سازمان هدفمندسازی یارانه‌ها: yaraneh.mcls.gov.ir

این سامانه‌ها به‌صورت یکپارچه به داده‌های ثبت احوال، املاک و حساب‌های بانکی متصل هستند تا دهک اقتصادی خانوارها را به‌صورت دقیق‌تر محاسبه کنند.

معیارهای دهک‌بندی جدید یارانه نقدی بازنشستگان

دهک‌بندی جدید بر اساس اطلاعات زیر انجام می‌شود:

1. مجموع درآمد ماهانه خانواده

2. ارزش خودروهای ثبت‌شده به نام اعضا

3. ارزش املاک و مستغلات

4. میزان تراکنش‌های بانکی

5. نوع شغل اعضای خانوار

6. تعداد حساب‌های فعال

7. میانگین هزینه خانوار در ماه

بنابراین بازنشستگانی که به‌صورت خانوادگی در چند حوزه مالی فعال‌اند، ممکن است به‌اشتباه در دهک‌های بالاتر قرار بگیرند.

واکنش بازنشستگان به حذف یارانه نقدی

بسیاری از بازنشستگان در شبکه‌های اجتماعی نسبت به قطع ناگهانی یارانه نقدی خود واکنش نشان داده‌اند.
آن‌ها معتقدند که محاسبات دهک‌بندی منصفانه نیست و درآمدهای ناچیز بازنشستگی نباید ملاک حذف یارانه قرار گیرد.

یکی از بازنشستگان نوشت:«ما با حقوق ۱۲ میلیون تومان در دهک ۹ قرار گرفته‌ایم! چطور ممکن است؟ آیا واقعاً ما جزو پردرآمدها محسوب می‌شویم؟»

کارشناسان می‌گویند اجرای دقیق‌تر جداسازی یارانه فرزندان مجرد می‌تواند این نارضایتی‌ها را کاهش دهد.

هدف دولت از حذف یارانه نقدی بازنشستگان

هدف از اجرای سیاست جدید، تمرکز منابع یارانه‌ای بر دهک‌های واقعاً نیازمند است.
به گفته‌ی سخنگوی سازمان هدفمندی، سالانه بیش از ۱۰۰ هزار میلیارد تومان یارانه نقدی پرداخت می‌شود که بخشی از آن به خانوارهای غیرنیازمند می‌رسد.

با اصلاح دهک‌بندی، دولت امیدوار است بتواند منابع بیشتری را صرف حمایت از اقشار کم‌درآمد، بازنشستگان حداقل‌بگیر و مددجویان کمیته امداد و بهزیستی کند.

آیا امکان بازگشت یارانه حذف‌شده وجود دارد؟

بله 
بر اساس اعلام رسمی وزارت تعاون، بازنشستگانی که یارانه‌شان در ماه‌های اخیر حذف شده است، در صورت اثبات قرارگیری در دهک‌های پایین‌تر، می‌توانند یارانه خود را دوباره فعال کنند.

بازگرداندن یارانه به شرطی است که اطلاعات خانوار به‌روزرسانی شده و مدارک مالی شفاف ارائه شود.

 تحلیل اقتصادی: حذف یارانه بازنشستگان و پیامدهای آن

کارشناسان اقتصادی معتقدند که هرچند هدف اصلی این طرح، اصلاح عدالت یارانه‌ای است، اما باید دقت بیشتری در تفکیک بازنشستگان با درآمد پایین از گروه‌های پردرآمد صورت گیرد.

چرا که بخش قابل توجهی از بازنشستگان، با وجود دارا بودن چند حساب بانکی یا تراکنش محدود، واقعاً در دهک متوسط یا پایین جامعه قرار دارند.
از این رو اجرای دقیق و عادلانه‌ی دهک‌بندی، شرط اصلی موفقیت سیاست حذف یارانه‌هاست.

جمع‌بندی

حذف یارانه نقدی بازنشستگان، بخشی از سیاست کلان دولت برای اصلاح نظام پرداخت یارانه‌هاست.
با این حال، وجود خطا در دهک‌بندی و اطلاعات ناقص، موجب حذف اشتباهی برخی خانوارها شده است.
خبر خوب اینکه با جداسازی فرزندان مجرد، به‌روزرسانی اطلاعات مالی و ثبت اعتراض در سامانه رفاه، امکان بازگشت یارانه‌ها وجود دارد.

بازنشستگان باید توجه داشته باشند که شفاف‌سازی اطلاعات خانوار، شرط اصلی حفظ یارانه نقدی در سال ۱۴۰۴ است.

 سؤالات متداول درباره حذف یارانه نقدی بازنشستگان

 علت حذف یارانه نقدی بازنشستگان چیست؟
قرار گرفتن در دهک‌های بالاتر درآمدی یا اشتباه در محاسبه دهک خانوار.

 چگونه می‌توان برای بازگشت یارانه اقدام کرد؟
از طریق سامانه حمایت وزارت تعاون (hemayat.mcls.gov.ir) با ثبت اعتراض و ارائه مدارک.

 آیا جداسازی یارانه فرزندان مجرد تأثیری دارد؟
بله، با جداسازی یارانه افراد بالای ۱۸ سال، احتمال بازگشت یارانه والدین افزایش می‌یابد.

 مدارک لازم برای ثبت اعتراض چیست؟
فیش حقوقی بازنشستگی، کارت ملی، شناسنامه و مدارک بانکی.

 آیا امکان دریافت مجدد یارانه برای بازنشستگان وجود دارد؟
بله، در صورت تأیید دهک‌بندی جدید، یارانه حذف‌شده قابل بازگشت است.