چرا یارانه نقدی بازنشستگان و کارگران حذف شد؟ | آخرین اخبار دهک‌بندی ۱۴۰۴

یارانه نقدی و کالابرگ الکترونیک از اصلی‌ترین ابزارهای حمایتی دولت برای کاهش فشار تورم بر خانواده‌های ایرانی بوده است. با این حال، تغییرات اخیر در شیوه دهک‌بندی یارانه‌بگیران باعث شده بخش قابل توجهی از بازنشستگان، کارگران و خانواده‌های کم‌درآمد از دریافت یارانه محروم شوند. این اقدام نگرانی‌های اجتماعی و اقتصادی گسترده‌ای ایجاد کرده است.

در این گزارش، جزئیات حذف یارانه، شرایط دهک‌بندی، دلایل دولت، پیامدها و واکنش جامعه کارگری و بازنشستگان بررسی می‌شود.

دهک‌بندی یارانه‌بگیران چیست؟

دهک‌بندی به فرآیند تقسیم‌بندی خانوارها بر اساس سطح درآمد و دارایی گفته می‌شود. دولت با استفاده از داده‌های سامانه «پایگاه رفاه ایرانیان»، خانوارها را در ۱۰ دهک مختلف قرار می‌دهد:

• دهک اول: کم‌درآمدترین قشر جامعه

• دهک دهم: پردرآمدترین خانوارها

معیارهایی مانند تراکنش‌های بانکی، مالکیت خودرو و ملک، حقوق دریافتی و دارایی‌های مالی برای دهک‌بندی استفاده می‌شوند.

حذف یک میلیون خانوار از لیست یارانه‌بگیران

در پایان مرداد ۱۴۰۴، بیش از یک میلیون خانوار معادل ۳ میلیون نفر از دریافت یارانه ۳۰۰ هزار تومانی محروم شدند. این افراد عمدتاً در دهک دهم قرار دارند و با توجه به دارایی و درآمدشان مشمول دریافت یارانه نقدی و کالابرگ نمی‌شوند.

بازنشستگان و کارگران در لیست حذف‌شدگان

با بازنگری اخیر پایگاه رفاه ایرانیان:

• بازنشستگان کم‌درآمد و بسیاری از کارگران قرارداد موقت و رسمی از دریافت یارانه محروم شدند.

• برخی خانوارهای کارگری با درآمد ماهانه زیر ۲۰ میلیون تومان نیز یارانه خود را از دست دادند، در حالی که کارمندان رسمی دولت با حقوق بالاتر همچنان یارانه دریافت می‌کنند.

اعتراضات جامعه کارگری و بازنشستگان

• نمایندگان کارگران و بازنشستگان اعلام کرده‌اند حذف یارانه‌ها در شرایط تورم بالا و کاهش قدرت خرید غیرمنصفانه است.

• افزایش قیمت کالاهای اساسی، محدود شدن مصرف گوشت و لبنیات و عدم رشد دستمزدها، باعث نارضایتی شدید شده است.

دلایل حذف یارانه‌ها

۱. کسری بودجه دولت

پرداخت یارانه نقدی ماهانه بار مالی سنگینی دارد و حذف بخشی از یارانه‌بگیران، بخشی از کسری بودجه را کاهش می‌دهد.

۲. دهک‌بندی اشتباه و معیارهای نادرست

• برخی کارفرمایان برای فرار مالیاتی مبالغی را از حساب کارگران عبور می‌دهند که به اشتباه درآمد واقعی شناسایی می‌شود.

• ملاک‌های فعلی دهک‌بندی ممکن است وضعیت واقعی زندگی خانوارها را منعکس نکند.

۳. ضعف نظارتی

• نبود قراردادهای رسمی کاری و ثبت دقیق اطلاعات، بسیاری از کارگران و بازنشستگان را به اشتباه در دهک‌های بالاتر قرار می‌دهد.

۴. ترس از اعتراض و بیکاری

• بسیاری از کارگران به دلیل ترس از بیکاری، اعتراض نکرده و مجبور به پذیرش حذف یارانه شده‌اند.

پیامدهای حذف یارانه برای کارگران و بازنشستگان

• کاهش قدرت خرید خانوارها و فشار اقتصادی بیشتر

• محرومیت از کالابرگ الکترونیک و کاهش دسترسی به کالاهای اساسی

• افزایش نارضایتی عمومی و تشدید ناعدالتی اقتصادی

اعتراضات فعالان و کارشناسان

• رئیس کانون عالی انجمن‌های صنفی کارگران ایران:
  «کارگران ستون فقرات اقتصاد کشور هستند. حذف یارانه ناچیز ۳۰۰ هزار تومانی در شرایط تورم شدید، غیرمنصفانه است.»

• کارشناسان پیشنهاد کرده‌اند بازنگری در ملاک‌های دهک‌بندی و تشکیل کارگروه ویژه با حضور نمایندگان کارگران و بازنشستگان برای اصلاح سامانه ضروری است.

راهکارهای پیشنهادی

1. بازنگری فوری در ملاک‌های دهک‌بندی اقتصادی

2. استفاده از معیارهای واقعی زندگی خانوارها به جای صرفاً تراکنش‌های بانکی

3. ایجاد سامانه شفاف اعتراض و بررسی مجدد دهک‌بندی

4. تشکیل کارگروه ویژه با حضور نمایندگان کارگران و بازنشستگان

جدول عوامل موثر بر حذف یارانه کارگران

جمع‌بندی

تغییر دهک‌بندی یارانه‌بگیران و حذف بازنشستگان و کارگران، فشار اقتصادی بر اقشار کم‌درآمد را افزایش داده است.
ضرورت بازنگری در ملاک‌های دهک‌بندی، شفافیت سامانه‌ها و حمایت واقعی از کارگران و بازنشستگان برای جلوگیری از ناعدالتی‌های بیشتر احساس می‌شود.

منابع خبری

• خبرگزاری خبرآنلاین

• خبرگزاری مهر

• خبرگزاری ایرنا – بخش اقتصاد

• خبرگزاری ایسنا – حوزه کار و رفاه اجتماعی

• پایگاه رسمی وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی