دستور فوری پزشکیان برای واریز ماهانه کالابرگ | همه‌چیز درباره طرح جنجالی کالابرگ

کالابرگ الکترونیک بار دیگر به صدر اخبار اقتصادی کشور بازگشته است. دولت پزشکیان در تازه‌ترین تصمیم خود، از اختصاص ماهانه کالابرگ الکترونیکی به هفت دهک جامعه خبر داده است؛ اقدامی که رئیس‌جمهور آن را «گامی برای کاهش فشار معیشتی و تقویت رفاه اجتماعی» می‌داند. اما کارشناسان معتقدند این طرح اگرچه در ظاهر به سود مردم است، اما در عمل می‌تواند بار مالی سنگینی بر بودجه تحمیل کرده و به جای رفاه، به کسری بودجه و تورم منجر شود.

چرا دولت به سراغ کالابرگ رفت؟

• حذف ارز ترجیحی ۴۲۰۰ تومانی در سال ۱۴۰۱ تورم بالایی بر کالاهای اساسی تحمیل کرد.

• یارانه نقدی، با وجود افزایش مبلغ، نتوانست اثر واقعی بر کاهش فشار معیشتی داشته باشد.

• بازگشت به طرح کالابرگ در دستور کار قرار گرفت تا قیمت کالاهای اساسی برای دهک‌های پایین تثبیت شود.

هزینه‌های سنگین کالابرگ ماهانه

طبق گزارش سازمان برنامه و بودجه:

• اجرای هر مرحله کالابرگ حدود ۲۷ هزار میلیارد تومان هزینه دارد.

• برای تداوم ماهانه، سالانه بیش از ۳۲۰ هزار میلیارد تومان بودجه نیاز است.

• این رقم معادل نیمی از بودجه عمرانی کشور است.

 این ارقام نشان می‌دهد که حتی اگر دولت بخواهد این وعده را عملی کند، باید منابع مالی پایدار و شفاف تعریف شود.

 سناریوهای احتمالی اجرای کالابرگ

۱. ادامه مدل فعلی (یارانه نقدی + کالابرگ)

• ماهانه بیش از ۵۰ هزار میلیارد تومان هزینه دارد.

• منجر به کسری بودجه و افزایش تورم می‌شود.

۲. جایگزینی کامل یارانه نقدی با کالابرگ

• قیمت کالاهای اساسی تثبیت می‌شود.

• فشار روانی تورم بر جامعه کاهش پیدا می‌کند.

• اما نارضایتی دهک‌های بالاتر محتمل است.

۳. مدل ترکیبی (نقدی + کالابرگ محدود)

• تمرکز بر دهک‌های اول تا پنجم.

• حذف یارانه دهک‌های هشتم و نهم برای آزادسازی منابع.

• انعطاف‌پذیری بیشتر در مدیریت بودجه.

منابع مالی کالابرگ؛ ناکافی و مبهم

• دولت بخشی از منابع را به عوارض واردات خودرو توسط ایرانیان خارج از کشور نسبت داده است.

• این منبع در سال جاری کمتر از ۵ هزار میلیارد تومان برآورد شده؛ در حالی که تنها یک مرحله از اجرای طرح ۲۷ هزار میلیارد تومان هزینه دارد.

• کارشناسان می‌گویند ادامه این روند بدون منابع پایدار عملاً غیرممکن است.

هشدار کارشناسان: انحراف از فلسفه اولیه کالابرگ

• فلسفه اولیه: تثبیت قیمت ۱۰ قلم کالای اساسی.

• نسخه فعلی: یارانه نقدی مضاعف بدون تأثیر واقعی بر مهار تورم.

• مجلس بارها هشدار داده که این انحراف باید اصلاح شود.

نقش مجلس در آینده کالابرگ

• بند «ت» تبصره ۱۳ قانون بودجه ۱۴۰۴، دولت را مکلف به اجرای کالابرگ کرده است.

• محمدباقر قالیباف بارها تأکید کرده که کالابرگ باید به تثبیت قیمت کالاهای اساسی منجر شود.

• مجلس در صورت ادامه روند فعلی، احتمالاً دولت را وادار به بازگشت به مدل اولیه خواهد کرد.

نتیجه‌گیری

طرح کالابرگ اگر با ساختار درست، منابع پایدار و بازگشت به هدف اصلی اجرا شود، می‌تواند به امنیت غذایی اقشار کم‌درآمد کمک کند. اما در صورت ادامه روند فعلی، این سیاست نه‌تنها به رفاه منجر نمی‌شود، بلکه خطر کسری بودجه و فشار مالی بر اقتصاد را افزایش می‌دهد.

منبع

خبرگزاری تسنیم