وقتی عزیزی از میان ما می‌رود، دلمان می‌خواهد آخرین بدرقه‌اش با نهایت احترام، آرامش و وقار برگزار شود. در دل این غم بزرگ، داشتن یک برنامه‌ریزی دقیق می‌تواند باری از دوش خانواده بردارد و فرصت بیشتری برای سوگواری و همراهی با مهمانان فراهم کند. اگر تصمیم گرفته‌اید که مراسم ختم یا سوم عزیزتان را در یک مسجد خوش‌نام و پرطرفدار مانند مسجد توفیق مشهد، برگزار کنید، بهتر است پیش از آن با مراحل اصلی آماده‌سازی مراسم ختم و ترحیم آشنا شوید. این چک‌لیست همراه شماست تا قدم‌به‌قدم همه چیز را با دقت و احترام پیش ببرید و مراسمی آبرومندانه برای عزیز ازدست‌رفته‌تان برگزار کنید.
بررسی 13 مورد از چک لیست مراسم ختم و ترحیم
چک لیست مراسم ختم و ترحیم عبارت‌انداز:
-
گرفتن گواهی فوت و ترخیص از بیمارستان
پیش از رزرو مساجد خوش‌نام و معتبری مانند مسجد قبا خیام مشهد اولین قدم پس از فوت عزیزتان، دریافت گواهی فوت از پزشک معالج یا بیمارستان است. این گواهی برای انجام مراحل قانونی، گرفتن مجوز دفن و صدور جواز دفن توسط پزشک قانونی یا ثبت احوال الزامی است. پس از صدور گواهی، باید برای ترخیص پیکر از بیمارستان هماهنگی لازم انجام شود. در این مرحله، ارائه مدارک هویتی متوفی و همراه بیمار ضروری است. همچنین باید با مسئولان سردخانه بیمارستان جهت زمان تحویل پیکر هماهنگ کرده و وسیله نقلیه مناسبی برای انتقال پیکر در نظر بگیرید. برخی بیمارستان‌ها خدمات حمل‌ونقل پیکر به آرامستان را هم ارائه می‌دهند. در صورت نیاز به صدور گواهی بین‌المللی، ممکن است مدارک بیشتری لازم باشد.
-
انجام غسل میت و کفن‌پوشی
غسل‌دادن میت یکی از واجبات شرعی است که طبق احکام اسلام باید با شرایط خاصی انجام شود. این کار معمولاً توسط افراد باتجربه در غسال‌خانه‌ها انجام می‌شود. در برخی مناطق، اعضای خانواده یا افراد معتمد نیز می‌توانند در این پروسه حضور داشته باشند. بعد از غسل، پیکر طبق آداب مذهبی کفن‌پوشی می‌شود. کفن معمولاً شامل سه تکه پارچه سفید است که به‌صورت شرعی بسته می‌شود. اگر خانواده پارچه کفن مخصوصی دارند (مثلاً پارچه متبرک)، می‌توانند آن را به همراه داشته باشند. همچنین برخی خدمات ترحیم بسته‌های کامل غسل و کفن را ارائه می‌دهند.
-
انتخاب محل دفن و خرید قبر
اگر قبری از پیش تهیه نشده، خانواده باید سریعاً به آرامستان مربوطه مراجعه کرده و نسبت به خرید یا رزرو قبر اقدام کنند. خرید قبر نیازمند مدارک شناسایی متوفی و یکی از بستگان درجه اول است. در صورت درخواست دفن در قبر خانوادگی، ارائه سند مالکیت یا مدرک اثبات‌کننده ضروری است. انتخاب جایگاه مناسب برای دفن، هم از نظر مکانی (دسترسی آسان، نزدیکی به محل سکونت خانواده) و هم فرهنگی (محله، منطقه مذهبی و...) اهمیت دارد. برخی آرامستان‌ها دارای قسمت‌هایی برای خانواده‌های شهدا، علما یا اقلیت‌های مذهبی هستند.
-
طواف متوفی در حرم یا اماکن مذهبی (در صورت تمایل)
بسیاری از خانواده‌ها ترجیح می‌دهند پیش از دفن، پیکر متوفی را به حرم مطهر امام یا امام‌زاده‌ای ببرند تا طواف داده شود و برایش دعا خوانده شود. این سنت که نوعی وداع معنوی محسوب می‌شود، نیازمند هماهنگی قبلی با مدیریت مکان مذهبی است. معمولاً ورود با آمبولانس، رعایت زمان‌بندی مشخص و داشتن مجوز ضروری است. این کار علاوه‌بر بار معنوی، آرامش خاصی برای بازماندگان فراهم می‌کند. در شهرهایی مثل مشهد، قم یا شیراز این سنت رایج‌تر است.
-
چاپ اعلامیه و اطلاع‌رسانی به بستگان
پس از نهایی‌شدن زمان دفن و مراسم ختم، باید برای چاپ اعلامیه اقدام شود. اعلامیه معمولاً شامل نام و مشخصات متوفی، زمان و مکان مراسم تدفین، مجلس ترحیم، مسجد و شماره تماس خانواده است. طراحی اعلامیه می‌تواند رسمی، ساده یا مذهبی باشد. در کنار چاپ اعلامیه، اطلاع‌رسانی به بستگان، دوستان و همکاران از طریق تماس تلفنی، پیامک، واتساپ، اینستاگرام یا شبکه‌های دیگر انجام می‌شود. بعضی از خانواده‌ها از سامانه‌های پیامکی یا خدمات دیجیتال برای ارسال انبوه استفاده می‌کنند.
-
آماده‌کردن یا خرید ملزومات پذیرایی
پذیرایی از مهمانان بخش جدایی‌ناپذیر از مراسم ختم است. تهیه لیستی از اقلام ضروری کمک می‌کند نظم بیشتری در کارها وجود داشته باشد. این اقلام معمولاً شامل چای، نسکافه، آب معدنی، خرما، حلوا، کیک، بیسکویت، لیوان یک‌بارمصرف، قاشق، بشقاب، دستمال و کیسه زباله است. اگر تعداد مهمانان زیاد است یا فرصت کافی برای آماده‌سازی وجود ندارد، استفاده از خدمات پذیرایی حرفه‌ای تشریفات مشهد گزینه خوبی است. برخی قنادی‌ها یا مجموعه‌های ترحیم، بسته‌های آماده پذیرایی مخصوص ختم با دیزاین ساده و زیبا ارائه می‌دهند.
-
برگزاری مراسم خاکسپاری
مراسم تدفین معمولاً در حضور بستگان و دوستان نزدیک در آرامستان انجام می‌شود. پیش از دفن، روحانی یا مداح دعای تلقین می‌خواند و سپس پیکر در قبر گذاشته می‌شود. حضور یکی از اعضای خانواده در پایین‌گذاشتن میت در قبر به‌عنوان نشانه احترام رایج است. پس از دفن، قرائت فاتحه و آیات قرآن انجام می‌شود. در برخی موارد، خانواده‌ها آب و گلاب روی قبر می‌ریزند یا گلبرگ می‌پاشند. وجود یک فرد آشنا به دعاها و قرآن باعث می‌شود مراسم حالت روحانی‌تری داشته باشد.
-
هماهنگی با مداح، قاری یا مجری مراسم
اگر خانواده قصد دارند مراسم با حال‌و‌هوای مذهبی در مساجدی مانند مسجد توفیق مشهد برگزار شود، حضور مداح یا قاری حرفه‌ای توصیه می‌شود. مداح با خواندن آیاتی از قرآن، ذکر مصیبت، صلوات و دعاهای مخصوص، فضای معنوی ایجاد می‌کند. همچنین مجری مراسم می‌تواند در نظم‌دهی برنامه‌ها، اعلام زمان خواندن قرآن، سخنرانی یا صرف پذیرایی کمک کند. بهتر است از چند روز قبل برای زمان، دستمزد و سبک اجرا با شخص موردنظر هماهنگی کامل انجام شود.
-
رزرو مسجد برای مراسم ترحیم
مساجد محبوب یا محلی مانند مسجد قبا خیام مشهد معمولاً سریع رزرو می‌شوند، بنابراین لازم است بلافاصله پس از مشخص‌شدن تاریخ، با مسئول مسجد تماس بگیرید. رزرو شامل هماهنگی برای زمان مراسم (مثلاً بعد از نماز مغرب)، سیستم صوتی، حضور خادم و در صورت نیاز، پذیرایی ساده مانند چای و خرما است. برخی مساجد خدمات مداح، بنر اعلامیه و حتی صندلی و میز هم ارائه می‌دهند. بررسی ظرفیت مسجد و جای پارک اطراف آن نیز اهمیت دارد.
-
آماده‌سازی یا سفارش دیس حلوا و شیرینی مخصوص
حلوا، خرما و شیرینی جز اجزای اصلی پذیرایی در ختم هستند. اگر قرار است خودتان تهیه کنید، باید چند ساعت قبل از مراسم زمان بگذارید، ظروف مناسب تهیه کرده و به تعداد مهمان‌ها توجه داشته باشید. اگر ترجیح می‌دهید از بیرون تهیه شود، قنادی‌ها یا خدمات مجالس دیس‌های آماده با بسته‌بندی شکیل عرضه می‌کنند. در برخی مناطق، اضافه کردن نقل یا سوهان نیز رایج است.
-
سفارش تاج گل ترحیم
سفارش تاج گل از گل‌فروشی معتبر یکی از راه‌های نشان‌دادن احترام به متوفی است. گل‌های سفید مانند لیلیوم، رز سفید یا گلایل بیشترین کاربرد را دارند. می‌توانید متن دلخواهتان را روی روبان تاج گل بنویسید. برخی خانواده‌ها چند تاج گل برای ورودی مسجد یا کنار قبر تهیه می‌کنند تا فضا رسمی‌تر و باوقارتر باشد.
-
تدارک وسایل ایاب و ذهاب مهمانان
اگر مراسم در چند محل مختلف (مثلاً بیمارستان، آرامستان، مسجد) برگزار می‌شود یا مهمانان زیادی از راه دور می‌آیند، حتماً باید برای ایاب‌وذهاب فکری شود. اجاره ون یا مینی‌بوس با راننده، هماهنگی با آژانس محل، یا تهیه لیستی از مسیرها و اطلاع‌رسانی به مهمانان از جمله راهکارهای پیشنهادی است. این کار مخصوصاً برای سالمندان و افراد ناآشنا با مسیر بسیار مهم است.
-
مهیاکردن میز شمع و گل
در ورودی مسجد یا محل برگزاری مراسم، میزی کوچک با رومیزی سفید قرار می‌گیرد که روی آن عکس متوفی، چند شمع روشن، یک گلدان گل سفید و گاهی دفتر یادبود مهمانان گذاشته می‌شود. این میز فضایی آرام و محترمانه برای ادای احترام ایجاد می‌کند. اگر مراسم در سالن باشد، می‌توانید از مجموعه‌های ترحیم برای طراحی این میز کمک بگیرید. در برخی مراسم‌ها، یک جعبه برای دریافت پیام‌های تسلیت یا کمک‌های مالی نیز گذاشته می‌شود.
کلام آخر
برگزاری مراسم ترحیم، در عین حال که بسیار غم‌انگیز است، فرصتی برای گرد هم آمدن عزیزان و یادآوری خاطرات شیرین فرد فوت شده است. رعایت این چک لیست به شما کمک می‌کند در روزهایی که تمرکز و آرامش کمتر است، همه امور مهم را بدون استرس پیش ببرید. به یاد داشته باشیم که مهمترین چیز در مراسم ختم، احترام، همدلی و حفظ شأن عزیز از دست‌رفته است، برای آسانی انجام این کار هم می‌توانید از تشریفات مشهد کمک بگیرید. امید که این راهنما آرامش خاطر بیشتری برایتان به ارمغان آورد.
ارسال نظر