مرحله چهارم کالابرگ با تغییرات جدید | خبر خوش برای دهک‌های کم‌درآمد

مرحله چهارم کالابرگ الکترونیکی به طور رسمی در سال ۱۴۰۴ کلید خورد. این طرح که با هدف کاهش فشارهای اقتصادی و کمک به تأمین نیازهای اساسی خانوارهای کم‌درآمد طراحی شده، به عنوان یکی از اصلی‌ترین ابزارهای حمایتی دولت مطرح است.
بر اساس اعلام احمد میدری، وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی، در این مرحله اعتبار ویژه‌ای برای دهک‌های اول تا هفتم در نظر گرفته شده تا اقشار آسیب‌پذیر جامعه با دغدغه کمتری بتوانند کالاهای ضروری خود را خریداری کنند.

مروری بر مراحل قبلی طرح کالابرگ

اجرای سه مرحله گذشته

از اسفند ۱۴۰۳ تا تیر ۱۴۰۴ سه مرحله از طرح کالابرگ اجرا شد. در هر مرحله حدود ۲۵ هزار میلیارد تومان اعتبار به حساب خانوارها واریز شد. این مبلغ نسبت به سال‌های قبل افزایش چشمگیری داشت اما به دلیل رشد تورم، همچنان پاسخگوی همه نیازهای معیشتی نبود.

افزایش اعتبار در طول زمان

دولت تلاش کرده است با توجه به شرایط اقتصادی، اعتبار کالابرگ را افزایش دهد. به طور مشخص، از مرحله اول تا سوم میزان اعتبارها حدود ۲۰ تا ۳۰ درصد رشد داشت. این افزایش به خانوارها امکان داد که بخش بیشتری از نیازهای اساسی خود مانند برنج، روغن، گوشت، مرغ و لبنیات را تأمین کنند.

کالابرگ الکترونیکی چیست و چه کاربردی دارد؟

کالابرگ الکترونیکی نوعی یارانه غیرنقدی است که دولت برای خرید ۱۱ قلم کالای اساسی به خانوارها اختصاص می‌دهد. این طرح به جای واریز مستقیم پول نقد، اعتبار قابل خرج کردن در فروشگاه‌های مشخص‌شده را در اختیار مشمولان قرار می‌دهد.

مزایای کالابرگ

• جلوگیری از مصرف یارانه در خرید کالاهای غیرضروری

• افزایش دسترسی مستقیم به مواد غذایی اساسی

• کاهش فشار تورم بر اقشار کم‌درآمد

• ایجاد شفافیت در روند توزیع یارانه‌ها

کالاهای اساسی مشمول

بر اساس اعلام دولت، ۱۱ قلم کالای اساسی شامل:
برنج، روغن، گوشت مرغ، گوشت قرمز، تخم مرغ، لبنیات (شیر، ماست، پنیر)، حبوبات و روغن نباتی تحت پوشش کالابرگ هستند.

مبلغ واریزی مرحله چهارم کالابرگ

در مرحله چهارم که از شهریور ۱۴۰۴ آغاز شده است:

• برای دهک‌های اول تا سوم، به ازای هر نفر ۵۰۰ هزار تومان اعتبار اختصاص یافت.

• برای دهک‌های چهارم تا هفتم، اعتبار به ازای هر نفر ۳۵۰ هزار تومان تعیین شد.

در صورتی که پرداخت‌ها به صورت سه‌ماهه انجام شود، نوبت بعدی در مهرماه ۱۴۰۴ به حساب خانوارها واریز خواهد شد.

نحوه استفاده از کالابرگ

خانوارهای مشمول می‌توانند با مراجعه به فروشگاه‌های زنجیره‌ای، سوپرمارکت‌ها و مراکز خرید آنلاین طرف قرارداد، با استفاده از کارت یارانه یا اپلیکیشن‌های بانکی، اعتبار خود را خرج کنند.
این اعتبار محدود به کالاهای مشخص‌شده است و امکان برداشت نقدی ندارد.

اخبار مرتبط با مرحله چهارم

• آغاز واریز مرحله چهارم کالابرگ؛ مبلغ جدید و زمان پرداخت مشخص شد

• یارانه دهک‌های ۴ تا ۷ ویژه خرید ۱۱ کالای اساسی آماده شد

• شارژ حساب تمام دهک‌های درآمدی ۱ تا ۷

• مجموع دریافتی خانوارهای دهک‌های میانی به ۶۵۰ هزار تومان رسید

• امکان استعلام موجودی کالابرگ از طریق اپلیکیشن «یارانه من» فراهم شد

چالش‌ها و انتقادات

۱. کافی نبودن مبالغ

با وجود افزایش مبلغ، کارشناسان معتقدند که اعتبار ۳۵۰ تا ۵۰۰ هزار تومانی به دلیل تورم بالا کافی نیست و تنها بخش محدودی از هزینه‌های غذایی یک خانوار را پوشش می‌دهد.

۲. محدودیت فروشگاه‌ها

برخی از خانوارها در مناطق محروم دسترسی کمتری به فروشگاه‌های طرف قرارداد دارند که موجب سختی در استفاده از کالابرگ می‌شود.

۳. نگرانی از افزایش قیمت‌ها

برخی کارشناسان اقتصادی هشدار داده‌اند که تخصیص کالابرگ ممکن است باعث رشد تقاضا و در نتیجه افزایش قیمت برخی اقلام اساسی شود.

مقایسه با طرح‌های مشابه در دنیا

بسیاری از کشورها در شرایط بحران اقتصادی از طرح‌های مشابه استفاده کرده‌اند. برای مثال:

• در آمریکا طرح «Food Stamps» به خانوارهای کم‌درآمد اختصاص می‌یابد.

• در هند نیز سیستم «Ration Card» برای خرید کالاهای اساسی به کار گرفته می‌شود.
  ایران نیز با اجرای کالابرگ الکترونیکی تلاش کرده است مدلی بومی و متناسب با شرایط اقتصادی کشور ارائه دهد.

چشم‌انداز آینده طرح

دولت اعلام کرده است که در صورت موفقیت مرحله چهارم، اعتبارها در مراحل بعدی افزایش خواهد یافت. همچنین امکان اضافه شدن کالاهای جدید مانند دارو یا خدمات بهداشتی به فهرست اقلام کالابرگ در دست بررسی است.

جمع‌بندی

مرحله چهارم کالابرگ الکترونیکی، گام دیگری در مسیر حمایت از اقشار کم‌درآمد است. اگرچه مشکلاتی مانند محدود بودن مبلغ یا دسترسی فروشگاه‌ها وجود دارد، اما این طرح توانسته بخش مهمی از نیازهای اساسی مردم را تأمین کند. ادامه این سیاست می‌تواند به شرط افزایش اعتبار و رفع محدودیت‌ها، نقش مهمی در بهبود معیشت خانوارهای ایرانی داشته باشد.