شوک قیمتی روغن در بازار | روغن ۱۷ کیلویی به مرز ۲.۵ میلیون رسید

بازار مواد غذایی کشور در آستانه ماه رمضان با یکی از مهم‌ترین تنش‌های عرضه روبه‌رو شده است. گزارش‌ها از سطح بازار نشان می‌دهد که روغن خوراکی، به‌ویژه روغن ۱۷ کیلویی صنف و صنعت، با کمبود عرضه و افزایش شدید قیمت مواجه شده؛ به‌طوری که قیمت این کالا در برخی مناطق به نزدیک دو برابر نرخ مصوب رسیده است.

رضا کنگری، رئیس اتحادیه بنکداران مواد غذایی، اعلام کرده است که به‌دلیل کمبود مواد اولیه، عرضه روغن صنف و صنعت با چالش جدی مواجه است و همین مسئله موجب شده قیمت‌ها از کنترل خارج شود و حتی برخی واحدهای تولیدی به خرید روغن خانوار از سطح بازار روی بیاورند.

در ادامه، جزئیات بحران روغن، دلایل کمبود، پیامدهای اقتصادی و معیشتی، نقش ارز وارداتی و سناریوهای پیش‌رو بررسی می‌شود.

چرا روغن کمیاب شد؟

بر اساس اظهارات رئیس اتحادیه بنکداران مواد غذایی، علت اصلی کمبود روغن، کمبود مواد اولیه وارداتی است. بخش عمده روغن خام مورد نیاز صنایع از طریق واردات تأمین می‌شود و هرگونه وقفه در تخصیص ارز یا ترخیص کالا از گمرک، به‌سرعت زنجیره تأمین را مختل می‌کند.

در شرایط فعلی:

• تخصیص ارز به واردات روغن خام با تأخیر انجام شده،

• ترخیص محموله‌های روغن خام کند شده،

• موجودی انبار کارخانه‌ها کاهش یافته است.

نتیجه این عوامل، کاهش تولید و کاهش عرضه در بازار است.

قیمت روغن ۱۷ کیلویی چرا تا نزدیک دو برابر افزایش یافت؟

طبق اعلام رسمی، قیمت مصوب روغن ۱۷ کیلویی صنف و صنعت یک میلیون و ۳۰۰ هزار تومان است، اما در بازار این کالا با قیمت ۲ میلیون و ۴۰۰ تا ۲ میلیون و ۵۰۰ هزار تومان عرضه می‌شود.

این اختلاف قیمت ناشی از:

• کمبود عرضه نسبت به تقاضا،

• افزایش هزینه واردات مواد اولیه،

• رفتارهای احتکاری و سوداگرانه در برخی حلقه‌های بازار،

• و فشار تقاضای صنایع غذایی پیش از ماه رمضان است.

چرا کارخانه‌ها روغن خانوار می‌خرند؟

به گفته کنگری، برخی واحدهای تولیدی به دلیل دسترسی نداشتن به روغن صنف و صنعت، اقدام به خرید روغن بسته‌بندی خانوار از بازار کرده‌اند تا خط تولیدشان متوقف نشود. این رفتار خود موجب تشدید کمبود در بخش مصرف‌کننده خانگی نیز شده است.

نقش ماه رمضان در تشدید بحران روغن

ماه رمضان معمولاً با افزایش مصرف مواد غذایی همراه است و روغن یکی از کالاهای پرمصرف در این دوره محسوب می‌شود. همین موضوع باعث شده تقاضا برای روغن پیش از شروع ماه رمضان افزایش یابد و فشار بیشتری بر بازار وارد کند.

تخصیص ارز چه نقشی در حل مشکل دارد؟

رئیس اتحادیه بنکداران تأکید کرده است که تعیین تکلیف سریع تخصیص ارز برای واردات روغن خام می‌تواند گره بازار را باز کند. بدون تخصیص ارز، واردات متوقف می‌ماند و بدون واردات، تولید امکان ادامه ندارد.

آیا این وضعیت موقتی است یا پایدار؟

کارشناسان معتقدند اگر تخصیص ارز به‌موقع انجام شود و محموله‌های روغن خام وارد کشور شود، بازار ظرف چند هفته می‌تواند به تعادل بازگردد. اما در صورت تداوم وقفه‌ها، کمبود و گرانی ممکن است تا ماه رمضان و حتی پس از آن ادامه یابد.

پیامدهای کمبود روغن برای مردم و صنایع

• افزایش هزینه خانوارها

• افزایش قیمت مواد غذایی وابسته به روغن

• کاهش تولید برخی صنایع غذایی

• فشار تورمی مضاعف بر سبد مصرفی مردم

دولت چه ابزارهایی برای کنترل بازار دارد؟

• تسریع تخصیص ارز واردات

• نظارت بر قیمت‌گذاری کارخانه‌ها

• مقابله با احتکار و گران‌فروشی

• توزیع هدفمند ذخایر استراتژیک

پرسش‌های متداول

آیا قیمت روغن دوباره کاهش می‌یابد؟
در صورت رفع کمبود مواد اولیه، بله.

چرا قیمت رسمی و بازار متفاوت است؟
به دلیل کمبود عرضه و ضعف نظارت.

آیا خرید هیجانی روغن درست است؟
خیر، این رفتار کمبود را تشدید می‌کند.

چه زمانی بازار آرام می‌شود؟
پس از تعیین تکلیف ارز و ورود محموله‌های جدید.

جمع‌بندی

کمبود روغن و افزایش شدید قیمت آن نتیجه مستقیم اختلال در زنجیره واردات مواد اولیه و فشار تقاضای فصلی است. حل این بحران بیش از هر چیز به تصمیم سریع دولت در تخصیص ارز و نظارت مؤثر بر بازار وابسته است.

منبع : اظهارات رضا کنگری، رئیس اتحادیه بنکداران مواد غذایی — خبرگزاری خبرآنلاین و باشگاه خبرنگاران جوان