غافلگیری حذف یارانه نقدی در آبان ماه | لیست حذف ۱۵ میلیون یارانه‌بگیر

در ماه‌های اخیر، موضوع حذف یارانه نقدی و دهک‌بندی مجدد درآمدی، یکی از داغ‌ترین موضوعات اقتصادی کشور بوده است. بحثی که با اعلام رسمی وزیر تعاون در جلسه علنی مجلس، دوباره وارد مرحله جدی شد. دولت اعلام کرد امکان حذف یارانه نقدی ۱۵ میلیون نفر وجود دارد و اگر تصمیم نهایی گرفته شود، اجرای این طرح شروع خواهد شد.

اما سؤال مهم این است:
چه کسانی در لیست حذف یارانه نقدی قرار می‌گیرند و چه کسانی باقی می‌مانند؟

حذف یارانه نقدی چگونه مطرح شد؟ (پیش‌زمینه قانونی)

طبق قانون برنامه هفتم توسعه و همچنین تکلیف بودجه، دولت موظف است:

• یارانه‌ها را به شکل هدفمند

• و فقط برای اقشار آسیب‌پذیر

پرداخت کند.

در قانون بودجه، حذف سه دهک پردرآمد یعنی دهک ۸، ۹ و ۱۰ به عنوان الزام قانونی ذکر شده است.
اما بر اساس گزارش‌های رسمی، تشخیص دقیق دهک‌های درآمدی به‌خصوص دهک‌های ۵ تا ۹ بسیار پیچیده است.

چرا حذف یارانه نقدی سخت است؟

تفاوت وضعیت درآمدی میان دهک‌های میانی بسیار کم است. در بسیاری موارد:

• فردی با حقوق کمی بالاتر از حد تعیین‌شده

• در دهک پردرآمد قرار می‌گیرد

و کسی که در ظاهر درآمد کمی دارد، ولی دارایی غیرقابل ردیابی دارد، یارانه می‌گیرد.

این موضوع باعث شده حذف یارانه نقدی با چالش‌ مواجه شود.

شاخص‌های شناسایی برای حذف یارانه نقدی چیست؟

طبق گفته وزیر تعاون، شاخص‌ها شامل:

اما نکته مهم این است که خودرو دیگر معیار قطعی برای شناسایی دهک نیست.

خودرو دیگر معیار حذف یارانه نقدی نیست

طبق آمار رسمی:

• میانگین عمر خودروهای در حال تردد در کشور: ۱۳ سال

پس داشتن خودرو به معنی ثروتمند بودن نیست.
این موضوع باعث شد دولت شاخص خودرو را در حذف یارانه نقدی بازنگری کند.

چه کسانی از حذف یارانه نقدی در امان می‌مانند؟

افرادی که:

 درآمد ثابت و مشخص دارند
 هزینه‌های درمانی و خانوادگی سنگین دارند
 فاقد دارایی‌های قابل‌توجه هستند

به‌طور مثال:

دهک‌هایی که احتمالاً یارانه نقدی آنها حذف می‌شود

طبق گفته وزیر رفاه:«اگر دولت و مجلس تصمیم بگیرند، حذف یارانه نقدی ۲۷ میلیون نفر امکان‌پذیر است، اما پیشنهاد ما حذف ۱۵ میلیون نفر است.»

افراد زیر در اولویت حذف یارانه نقدی قرار دارند:

چرا دولت به دنبال حذف یارانه نقدی است؟

پاسخ ساده است:

کاهش هزینه‌ها و هدایت منابع به دهک‌های آسیب‌پذیر

یارانه نقدی فعلی به شکل مساوی به همه پرداخت می‌شود، حتی کسانی که نیاز ندارند.

حذف یارانه نقدی و آثار آن بر جامعه

در صورت اجرای حذف ۱۵ میلیون یارانه‌بگیر، شاهد موارد زیر خواهیم بود:

 کاهش نارضایتی دهک‌های پایین
 افزایش دقت در پوشش حمایتی
کاهش بار مالی دولت

اما ممکن است نارضایتی دهک‌های مرزی و افراد با درآمد متوسط ایجاد شود.

حذف یارانه نقدی دهک‌های اشتباه چه پیامدی دارد؟

اگر مبنا دقیق نباشد:

دهک واقعی حذف می‌شود
دهک غیرواقعی باقی می‌ماند

این اتفاق در سال ۹۸ رخ داد و ۱۷ میلیون نفر حذف‌شده دوباره بازگشتند.

آیا امکان اعتراض وجود دارد؟

در صورت حذف، سامانه‌ای برای اعتراض فعال خواهد شد.

مراحل معمول:

1. ورود به سامانه ثبت اعتراض

2. بارگذاری مدارک درآمدی / حساب بانکی

3. بررسی مجدد دهک خانوار

جدول واریز یارانه نقدی در سال ۱۴۰۴

 توضیحات تکمیلی

• مبلغ یارانه نقدی برای سال ۱۴۰۴ برای دهک‌های اول تا سوم و چهارم تا نهم «تغییر نکرده» و همان مبالغ شناخته‌شده (۴۰۰ هزار و ۳۰۰ هزار تومان) باقی مانده است. 

• زمان واریز برای دهک‌های اول تا سوم معمولاً ۲۵ هر ماه و برای دهک‌های چهارم تا نهم ۳۱ هر ماه است. 

• دهک دهم (پردرآمدترین) عمدتاً از دریافت یارانه نقدی معاف هستند. 

• برخی منابع گزارش داده‌اند که در ماه‌هایی (مثل خرداد) برای دهک‌های اول تا سوم همراه با یارانه نقدی بسته حمایتی یا کالابرگ الکترونیکی نیز ارائه شده است؛ لذا مبلغ موثر برای آن گروه بالاتر از رقم پایه بوده است. 

نتیجه‌گیری

در یک جمع‌بندی سئویی:

• دولت برنامه حذف یارانه نقدی را دارد.

• هدف حذف یارانه نقدی ۱۵ میلیون نفر است.

• دهک‌های پردرآمد و افراد با دارایی بالا در اولویت حذف هستند.

• اقشار ضعیف و کم‌درآمد در لیست باقی می‌مانند.حذف یارانه نقدی با هدف عدالت اقتصادی است، نه حذف یارانه همه مردم.