اخبار بازنشستگان | حقوق بازنشستگان
فاجعه برای حقوق بازنشستگان | پشتپرده توقف همسانسازی حقوق بازنشستگان
همسانسازی حقوق بازنشستگان به دلیل بار مالی سنگین در هالهای از ابهام قرار گرفته است. گزارش کامل رستا نیوز درباره احتمال توقف یا بازنگری طرح همسانسازی را در ادامه بخوانید.
موضوع همسانسازی حقوق بازنشستگان یکی از مهمترین خواستههای جامعه بازنشستگان طی دو دهه اخیر بوده است. این طرح که قرار بود فاصله دریافتی بازنشستگان و شاغلان را کاهش دهد، با بار مالی سنگین و پیچیدگیهای قانونی مواجه شده است. اکنون با ارائه لایحه «اصلاح ماده ۱۰۶ قانون مدیریت خدمات کشوری» و اختلاف چشمگیر در هزینه اجرای این لایحه با همسانسازی، بار دیگر این پرسش مطرح شده که آیا همسانسازی متوقف شده یا در مسیر بازنگری قرار دارد؟
در این گزارش، تمام ابهامات، اعداد، تحلیلها و سناریوهای پیشرو بررسی میشود.
وضعیت همسانسازی حقوق بازنشستگان ؟—بار مالی سنگین و توقف احتمالی
طبق آمارهای رسمی، اجرای کامل همسانسازی حقوق بازنشستگان نیازمند ۱۸۵ همت (هزار میلیارد تومان) بودجه است؛ رقمی که حتی یکهشتم بودجه سالانه برخی وزارتخانههای کلیدی را شامل میشود.
این عدد از نظر کارشناسان:
-
غیرقابل تأمین در بودجه ۱۴۰۴
-
دارای آثار تورمی شدید
-
وابسته به درآمدهای ناپایدار
-
تحمیلشده از دولتهای گذشته
تلقی میشود.
در مقابل، لایحه جدید اصلاح ماده ۱۰۶، تنها ۲۹ همت بار مالی دارد؛ یعنی:
- اجرای آن برای دولت امکانپذیرتر است
- تبعات تورمی کمتری دارد
- سریعتر قابل اجراست
- فشار کمتری بر بودجه عمومی وارد میکند
این اختلاف، مهمترین دلیل ایجاد شک در ادامه طرح همسانسازی است.
آیا اجرای اصلاح ماده ۱۰۶ به معنای حذف همسانسازی است؟
پاسخ قطعی هنوز اعلام نشده اما نشانهها به سه سناریوی اصلی اشاره میکنند:
سناریوی اول: توقف کامل همسانسازی
با توجه به بار مالی ۱۸۵ همتی، برخی مسئولان میگویند اجرای این طرح در شرایط فعلی «عملاً غیرممکن» است.
علائم توقف:
-
نبود ردیف بودجه مشخص
-
تمرکز دولت بر کاهش هزینهها
-
اولویتدادن به طرح کمهزینهتر (ماده ۱۰۶)
سناریوی دوم: اجرای محدود یا مرحلهای همسانسازی
کارشناسان احتمال میدهند دولت بخشی از همسانسازی را اجرا کند اما نه کامل، بلکه:
- فقط برای پایینترین سطوح
- فقط برای بازنشستگان دهکهای ضعیف
- یا تنها برای بازنشستگان کشوری
سناریوی سوم: تعویق همسانسازی تا سالهای بعد
با توجه به تورم بالا و محدودیت منابع، ممکن است دولت اجرای نهایی را به سالهای بعد موکول کند.
اظهارات مسئولان درباره سرنوشت تغییرات حقوق بازنشستگان
علاءالدین رفیعزاده، معاون رئیسجمهور، بهطور رسمی اعلام کرده:
-
لایحه ۱۰۶ امسال ۲۹ همت هزینه دارد
-
همسانسازی ۱۸۵ همت بار مالی دارد
-
دولت نمیتواند هر دو را همزمان اجرا کند
این سخنان پیام مهمی دارد:
همسانسازی در وضعیت تعلیق قرار دارد.
اما هیچ مقام رسمی هنوز از لفظ «توقف کامل» استفاده نکرده است.
نقش افزایش ۱ درصدی مالیات بر ارزش افزوده در تأمین حقوق بازنشستگان
در سال گذشته، دولت نرخ مالیات بر ارزش افزوده را از ۹ به ۱۰ درصد افزایش داد.
هدف این بود که:
-
۶۰ همت درآمد اضافه ایجاد شود
-
بخشی از این درآمد برای تأمین حقوق بازنشستگان صرف شود
اما اکنون چند نکته مطرح است:
-
این درآمد فقط برای بخشی از هزینههای همسانسازی کافی است
-
با افزایش هزینههای عمومی دولت، این منابع صرف بخشهای دیگر شد
-
کسری بودجه اجازه اختصاص کامل منابع به این طرح را نداد
نتیجه:
افزایش مالیات بهتنهایی نمیتواند همسانسازی را نجات دهد.
آیا لایحه اصلاح ۱۰۶، جایگزین همسانسازی شده است؟
این لایحه سه هدف اصلی دارد:
-
ترمیم فاصله حقوق شاغلان و بازنشستگان
-
کاهش نابرابری دریافتیها
-
تعیین سازوکار شفاف برای افزایش حقوق سالانه
به همین دلیل برخی تحلیلگران معتقدند:
- اصلاح ۱۰۶ نسخه سبکتر و عملیاتیتر همسانسازی است
- دولت با این لایحه میخواهد از بار مالی همسانسازی فرار کند
- اجرای این لایحه به معنای مرگ نرم همسانسازی است
پیامدهای احتمالی توقف همسانسازی برای بازنشستگان
اگر همسانسازی متوقف شود، پیامدها اینهاست:
-
ادامه فاصله زیاد میان حقوق شاغلان و بازنشستگان
-
نارضایتی و بیاعتمادی بیشتر میان بازنشستگان
-
دشواری تأمین هزینههای ضروری زندگی
-
فشار بیشتر بر بازنشستگان دهکهای پایین
-
احتمال افزایش اعتراضات و مطالبهگری
در مقابل، لایحه جدید میتواند برخی از این شکافها را «تا حدی» کم کند.
وضعیت بازنشستگان در سال ۱۴۰۴ چطور خواهد بود؟
باتوجه به بودجه، نرخ تورم و اولویتبندی دولت، تحلیلها نشان میدهد:
-
افزایش رسمی حقوق بازنشستگان در سال ۱۴۰۴ احتمالاً ۲۰ تا ۲۵ درصد خواهد بود
-
اجرای کامل همسانسازی بعید است
-
افزایش حقوق بهصورت پلکانی و دهکی محتمل است
-
مستمریبگیران حداقلبگیر بیشترین نفع را میبرند
-
بهبود جزئی، نه اساسی، قابل انتظار است
چرا طرح همسانسازی به این نقطه رسید؟
سه عامل اصلی:
۱) کسری شدید بودجه
دولت بیش از ۶۰۰ همت کسری دارد؛ بنابراین نمیتواند هزینههای سنگین جدید را بپذیرد.
۲) تورم بالا
تزریق منابع برای همسانسازی میتواند تورم را تشدید کند و فشار آن به همه بازنشستگان بازگردد.
۳) نبود منابع پایدار
بودجه لازم از منابع موقتی تأمین میشد نه منابع دائمی.
راهحل پیشنهادی کارشناسان برای نجات همسانسازی
کارشناسان سه راهکار مهم ارائه دادهاند:
-
اصلاح ساختار صندوقهای بازنشستگی
-
جذب سرمایه و سودآوری داراییهای صندوقها
-
تقویت پایههای مالیاتی بهجای افزایش یکباره حقوق
اگر این مدلها اجرا شود، اجرای همسانسازی در سالهای آینده دوباره قابل بررسی است.
بازنشستگان چه انتظاری از دولت دارند؟
مطالبات اصلی بازنشستگان:
-
تعیین تکلیف روشن همسانسازی
-
اجرای افزایش عادلانه حقوق
-
بازنگری در مستمری حداقلبگیرها
-
پرداخت منظم و بهموقع مطالبات
-
حمایت از هزینههای درمانی
-
شفافسازی درباره ردیفهای بودجهای
بازنشستگان میگویند:
"ابهام، سختتر از کمبود است."
آیا امکان بازگشت ناگهانی همسانسازی وجود دارد؟
در یک صورت:
اگر درآمدهای نفتی یا مالیاتی دولت در نیمه دوم سال جهش کند
یا اگر مجلس بودجه جدیدی تصویب کند
اما در شرایط فعلی— احتمال اجرای ناگهانی همسانسازی بسیار کم است.
پرسشهای متداول
آیا همسانسازی حقوق بازنشستگان رسماً لغو شده است؟
خیر. اما در حالت تعلیق است و نشانهها از «توقف عملی» حکایت دارد.
لایحه اصلاح ماده ۱۰۶ چیست؟
طرحی برای ترمیم حقوق بازنشستگان با هزینه کمتر و سازوکار شفافتر.
آیا حقوق بازنشستگان در سال ۱۴۰۴ افزایش دارد؟
بله. احتمالاً بین ۲۰ تا ۲۵ درصد.
آیا بازنشستگان دهک پایین حمایت بیشتری دریافت میکنند؟
بله. لایحه جدید آنها را در اولویت قرار میدهد.
آیا منابع مالی همسانسازی تأمین شده است؟
خیر. منابع پایدار کافی وجود ندارد.
برای اطلاع از آخرین وضعیت همسانسازی، افزایش حقوق و مصوبات جدید بازنشستگان، سایت رستا نیوز را دنبال کنید.
اگر بازنشسته هستید، این صفحه را ذخیره کنید تا بهروزرسانیهای فوری را از دست ندهید.
این گزارش را برای دوستان بازنشسته خود بفرستید تا آنها نیز از وضعیت جدید مطلع شوند.
