قیمت برنج
خبر مهم تعزیرات درباره واردات و توزیع برنج | قیمت برنج میریزد ؟
تعزیرات از افزایش سرعت توزیع برنج وارداتی و کاهش فشار قیمتی خبر داد؛ واردکنندگان مکلف به قیمتگذاری با نرخ تالار دوم شدند. گزارش رستا نیوز را در ادامه بخوانید.
بازار برنج در ماههای اخیر یکی از حساسترین بخشهای سبد غذایی خانوار بوده؛ بازاری که با کوچکترین تغییر در نرخ ارز، هزینه واردات، سیاستهای توزیعی و حتی شایعات، سریع واکنش نشان میدهد. حالا سازمان تعزیرات حکومتی از تصمیمات تازهای میگوید که بهزعم مسئولان، میتواند سرعت توزیع برنج وارداتی را بالا ببرد، فشار قیمتی را کاهش دهد و در نهایت تعادل عرضه و تقاضا را به بازار برگرداند.
طبق توضیحات سخنگوی سازمان تعزیرات حکومتی، مجموعهای از مصوبات کارگروه ستاد تنظیم بازار، واردکنندگان را مکلف کرده برنج وارداتی را بر اساس نرخ تالار دوم ارز قیمتگذاری و عرضه کنند؛ تصمیمی که اگر درست اجرا شود، میتواند هم روی سرعت عرضه اثر بگذارد و هم بهطور غیرمستقیم، مسیر قیمتگذاری برنج داخلی را تحت تأثیر قرار دهد.
تصمیم جدید تعزیرات برای بازار برنج دقیقاً چیست؟
سیدیاسر رایگانی، سخنگوی سازمان تعزیرات حکومتی، با اشاره به تصمیمات اخیر کارگروه ستاد تنظیم بازار اعلام کرده که تمامی واردکنندگان مکلف شدهاند برنج وارداتی خود را بر اساس نرخ تالار دوم ارز قیمتگذاری و عرضه کنند. به زبان ساده، سیاستگذار میخواهد سازوکار قیمتگذاری واردات برنج شفافتر و یکپارچهتر شود تا از چندنرخی شدن، احتکار، عرضه قطرهچکانی و بازیهای قیمتی جلوگیری شود.
این تصمیم از نگاه تنظیمگری بازار، دو هدف همزمان را دنبال میکند:
-
افزایش انگیزه و امکان عرضه سریعتر برنج وارداتی در شبکه توزیع
-
کاهش التهاب قیمتی ناشی از بلاتکلیفی در قیمت تمامشده واردکنندگان و کانالهای فروش
چرا «نرخ تالار دوم ارز» برای قیمت برنج مهم شد؟
وقتی واردکننده نداند دقیقاً باید با چه مبنایی قیمتگذاری کند یا بازار درگیر چند نرخ و چند روایت از «قیمت درست» شود، نتیجه معمولاً یک چیز است: کند شدن عرضه. بخشی از کالا در مسیر توزیع میماند، بخشی دیرتر از موعد وارد بازار میشود و بخشی هم با احتیاط یا تعلل عرضه میگردد تا تکلیف قیمت روشن شود.
تأکید تعزیرات بر قیمتگذاری بر مبنای تالار دوم ارز به این معناست که واردکننده باید با یک مبنای مشخص جلو برود و کالا را از حالت انتظار خارج کند. از نگاه سیاستگذار، خروج کالا از «وضعیت مکث» همان چیزی است که میتواند فشار قیمتی را کم کند.
برنج وارداتی چه میزان وارد کشور شده و چه پیامی برای بازار دارد؟
طبق اظهارات سخنگوی سازمان تعزیرات حکومتی، بیش از یک میلیون تن برنج وارداتی در سال جاری وارد کشور شده است. این عدد، اگر بهموقع و با شبکه توزیع کارآمد وارد بازار مصرف شود، از منظر عرضه میتواند نقش تعیینکنندهای داشته باشد.
در بازار کالاهای اساسی، یک نکته کلیدی وجود دارد:
حتی اگر حجم واردات بالا باشد، اما توزیع کند یا نامنظم باشد، بازار همچنان کمبود «حسشده» را تجربه میکند و قیمتها بالا میمانند. بنابراین «عدد واردات» بهتنهایی کافی نیست؛ آنچه قیمت را تغییر میدهد سرعت و کیفیت توزیع است.
افزایش سرعت توزیع برنج وارداتی یعنی چه اتفاقی در بازار میافتد؟
وقتی سخنگوی تعزیرات از «افزایش سرعت توزیع» حرف میزند، منظور این است که برنج وارداتی سریعتر از گمرک، انبار، شبکه پخش و عمدهفروشی عبور کند و به خردهفروشیها برسد. پیامد طبیعی این روند میتواند این باشد که:
-
دست فروشندگان برای عرضه بیشتر بازتر میشود
-
رقابت در شبکه فروش افزایش مییابد
-
کمبودهای مقطعی کمتر میشود
-
شوکهای روانی ناشی از نبود کالا کاهش پیدا میکند
در چنین فضایی، بازار راحتتر به سمت تعادل عرضه و تقاضا حرکت میکند و به گفته رایگانی، فشار قیمتی پایین میآید.
بازار برنج چگونه از تصمیمات تنظیم بازار اثر میگیرد؟
بازار برنج ترکیبی از دو بخش اصلی است: برنج وارداتی و برنج داخلی. تصمیمات مربوط به واردات، معمولاً به چند شکل بر بازار داخلی اثر میگذارد:
-
وقتی برنج وارداتی با سرعت و قیمت مشخص عرضه شود، بخشی از تقاضا را پوشش میدهد و فشار از روی برنج داخلی برداشته میشود.
-
وقتی قیمت برنج وارداتی منطقیتر و قابل پیشبینیتر شود، انتظارات قیمتی بازار تعدیل میشود.
-
وقتی شبکه توزیع پر شود، قدرت مانور واسطههای سوداگرانه کمتر میشود.
به همین دلیل است که رایگانی تأکید کرده اجرای سیاستهای تازه، «بهطور طبیعی نرخ برنج داخلی را نیز تحت تأثیر قرار خواهد داد».
نقش استانداران استانهای مرزی در واردات برنج چیست؟
یکی از نکات مهمی که در این خبر مطرح شده، این است که استانداران استانهای مرزی اختیار انجام واردات برنج را دارند. این اختیار، در صورت استفاده درست، میتواند دو پیام داشته باشد:
-
کوتاهتر شدن مسیر تأمین و رساندن کالا به بازار
-
افزایش انعطاف برای واکنش سریع به کمبودها یا جهشهای قیمتی
از نگاه تعزیرات، این ابزار میتواند کمک کند «تأمین نیاز بازار بهصورت مناسب و سریع» انجام شود و عرضه و تقاضا طوری تنظیم گردد که قیمت برنج کمتر از شرایط فعلی شود.
تعزیرات درباره برنج با ارز ۲۸,۵۰۰ تومان چه گفت؟
در بخش مهم دیگری از اظهارات سخنگوی تعزیرات، به برنجهایی اشاره شده که با ارز ۲۸ هزار و ۵۰۰ تومانی وارد شدهاند. رایگانی تصریح کرده:
-
«در حال حاضر این نوع برنج در بازار مصرف وجود ندارد.»
-
«اگر وجود داشته باشد نیز صرفاً باید به شرکت بازرگانی دولتی ایران تحویل داده شود.»
-
«امکان عرضه مستقیم در بازار آزاد را ندارد.»
این بخش از خبر، از منظر نظارت بازار بسیار مهم است، چون پیام آن روشن است: اگر کالایی با سازوکار ارزی مشخص وارد شده باشد، مسیر عرضهاش هم باید مطابق ضوابط مشخص باشد؛ نه اینکه به بازار آزاد برود و با قیمتهای غیرشفاف دستبهدست شود.
مابهالتفاوت نرخ ارز دولتی و تالار دوم چه میشود؟
یکی از دغدغههای رایج مردم این است که وقتی نرخ ارز مبنای قیمتگذاری تغییر میکند، آیا این تغییر مستقیم به گرانی در بازار ختم میشود؟ سخنگوی تعزیرات در این خبر توضیح داده که دولت مابهالتفاوت نرخ ارز دولتی و نرخ تالار دوم را بهعنوان یارانه به دهکهای مشمول پرداخت میکند تا از معیشت خانوارها حمایت شود و اثر نوسانات قیمتی کمتر شود.
در چارچوب همین روایت رسمی، سیاستگذار میخواهد هم بازار را از حالت قفلشدگی خارج کند و هم با پرداخت یارانه، فشار را از روی دهکهای هدف کاهش دهد.
آیا این تصمیمها واقعاً باعث کاهش قیمت برنج میشود؟
در متن خبر، رایگانی بهطور مستقیم گفته «قیمت برنج قطعاً کمتر از شرایط فعلی خواهد بود»؛ اما در عمل، تحقق این گزاره به چند شرط وابسته است:
-
اجرای کامل و بدون استثنای الزام قیمتگذاری واردکنندگان بر مبنای تالار دوم
-
توزیع سریع و مستمر (نه موجی و مقطعی)
-
نظارت مؤثر بر شبکه پخش و جلوگیری از احتکار و عرضه قطرهچکانی
-
رسیدن کالا به مصرفکننده با حداقل واسطهگری
اگر این حلقهها درست کنار هم قرار بگیرند، بازار میتواند از وضعیت التهابی خارج شود. اما اگر توزیع کند باشد یا نظارت تضعیف شود، احتمال دارد اثر تصمیمها دیرتر یا ضعیفتر دیده شود.
بازار برنج در «بلاتکلیفی قیمتی» چگونه واکنش نشان میدهد؟
بازار کالاهای اساسی بهشدت به «انتظار» حساس است. در دورههایی که مردم احساس میکنند قیمتها قرار است بالا برود، تقاضای احتیاطی بیشتر میشود. در دورههایی هم که سیگنال کاهش قیمت مخابره میشود، بخشی از خریدها به تعویق میافتد تا قیمت پایینتر بیاید.
خبر تعزیرات دقیقاً در چنین نقطهای وارد میشود:
از یک طرف پیام میدهد عرضه زیاد است و سرعت توزیع بالا میرود، از طرف دیگر میگوید قیمتها کمتر میشود. نتیجه روانی این پیام میتواند کاهش خریدهای هیجانی و کاهش فشار تقاضا باشد؛ موضوعی که خود میتواند به آرام شدن بازار کمک کند.
نقش تعزیرات در کنترل بازار برنج چیست؟
سازمان تعزیرات حکومتی در ادبیات رسمی، نقش «نظارت بر تخلفات»، «برخورد با گرانفروشی»، «احتکار» و «اخلال در نظام توزیع» را دارد. وقتی تعزیرات وارد موضوعی مثل برنج میشود، معمولاً معنایش این است که دولت میخواهد:
-
مسیر عرضه را قانونمندتر کند
-
دست واسطهگری مخرب را کوتاهتر کند
-
رفتارهای خارج از ضابطه در قیمتگذاری را محدود کند
در همین خبر هم، محور اصلی صحبتها «الزام واردکنندگان به قیمتگذاری مشخص» و «مدیریت مسیر عرضه برنجهای واردشده با ارز خاص» است.
جمعبندی؛ پیام اصلی خبر مهم تعزیرات درباره بازار برنج
آنچه از مجموع این اظهارات برمیآید، یک پیام روشن دارد:
دولت و دستگاههای نظارتی میخواهند با یکپارچهسازی مبنای قیمتگذاری برنج وارداتی (تالار دوم)، افزایش سرعت توزیع و استفاده از اختیارات وارداتی در استانهای مرزی، بازار برنج را به سمت تعادل عرضه و تقاضا ببرند و فشار قیمتی را کاهش دهند.
همچنین تأکید شده برنجهایی که با ارز ۲۸,۵۰۰ وارد شدهاند، نباید در بازار آزاد عرضه شوند و مسیرشان باید به شرکت بازرگانی دولتی ختم شود.
گزارش: رستا نیوز
سوالات پرتکرار درباره خبر تعزیرات و بازار برنج
۱) تصمیم جدید ستاد تنظیم بازار درباره برنج وارداتی چیست؟
طبق اعلام سخنگوی تعزیرات، واردکنندگان مکلف شدهاند برنج وارداتی را بر مبنای نرخ تالار دوم ارز قیمتگذاری و عرضه کنند.
۲) آیا واقعاً برنج ارزان میشود؟
در خبر آمده هدف، کاهش فشار قیمتی و کمتر شدن قیمت نسبت به شرایط فعلی است؛ تحقق آن به سرعت توزیع و اجرای دقیق مصوبات وابسته است.
۳) میزان واردات برنج در سال جاری چقدر اعلام شده؟
طبق گفته سخنگوی تعزیرات، بیش از یک میلیون تن برنج وارداتی در سال جاری وارد کشور شده است.
۴) برنج واردشده با ارز ۲۸,۵۰۰ تومان چه وضعیتی دارد؟
طبق خبر، این نوع برنج در بازار مصرف «وجود ندارد» و اگر هم باشد باید به شرکت بازرگانی دولتی ایران تحویل شود و امکان عرضه مستقیم در بازار آزاد را ندارد.
۵) نقش استانداران مرزی در بازار برنج چیست؟
طبق اظهارات رایگانی، استانداران استانهای مرزی اختیار انجام واردات برنج را دارند تا تأمین بازار سریعتر انجام شود.
۶) مابهالتفاوت نرخ ارز دولتی و تالار دوم چه میشود؟
طبق خبر، دولت این مابهالتفاوت را بهعنوان یارانه به دهکهای مشمول پرداخت میکند تا از معیشت خانوارها حمایت شود.
اگر در روزهای اخیر با قیمتهای متفاوت برنج مواجه شدهاید، خرید را صرفاً از مراکز معتبر و دارای فاکتور انجام دهید و در صورت مشاهده گرانفروشی، احتکار یا عرضه خارج از نرخ مصوب، موضوع را از مسیرهای رسمی گزارش کنید. پیگیری اطلاعیههای رسمی تنظیم بازار هم کمک میکند تصمیم خریدتان را بر اساس اطلاعات دقیقتر بگیرید.
منبع: رکنا به نقل از اداره کل روابط عمومی سازمان تعزیرات حکومتی
