در ماه‌های اخیر، افزایش کم‌سابقه تقاضا برای منبع آب و مخازن ذخیره‌سازی، توجه فعالان بازار را به خود جلب کرده است. اگرچه ظرفیت تولید این محصولات در کشور پوشش‌دهنده نیاز بازار است، اما کمبود مواد اولیه پلی‌اتیلن و نوسانات عرضه پتروشیمی‌ها سبب شده تولیدکنندگان با چالش‌های بی‌سابقه‌ای مواجه شوند. همین مسئله باعث شده قیمت منبع آب، مخازن پلی‌اتیلن و مخازن ساختمانی با روند افزایشی روبه‌رو شوند و بازار خرید منبع آب دوباره داغ شود.

در این گزارش دیسکاوری سئویی، روند بازار، عوامل افزایش تقاضا، تأثیر پلی‌اتیلن بر قیمت‌ها، وضعیت تولیدکنندگان و راهکارهای پیشنهادی بررسی می‌شود.

لیست قیمت منبع آب

چرا تقاضا برای منبع آب افزایش یافت؟

افزایش مصرف آب در فصول گرم، خشکسالی، برنامه‌ریزی خانوارها برای ذخیره‌سازی آب شرب و نیاز ساختمان‌ها به منبع آب استاندارد، از مهم‌ترین دلایل رشد تقاضا در این بازار است. به‌خصوص در شهرهایی که با قطعی آب روبه‌رو هستند، خرید منبع آب به یکی از ملزومات ساختمان تبدیل شده است.

دلایل جهش تقاضای منبع آب:

• افزایش قطعی آب در برخی استان‌ها

• نیاز آپارتمان‌ها به ذخیره آب برای مواقع اضطرار

• افزایش ساخت‌وساز و الزام نصب منبع آب

• رشد آگاهی مصرف‌کنندگان نسبت به اهمیت ذخیره‌سازی ایمن آب

• مهاجرت به مناطق کم‌آب و توسعه مسکن حاشیه شهرها

همه این عوامل باعث شده بازار منبع آب در نیمه دوم ۱۴۰۴ به شدت پررونق شود.

کمبود مواد اولیه؛ چالش اصلی تولیدکنندگان منبع آب

طبق گفته رئیس هیات‌مدیره انجمن ملی صنایع پلیمر ایران، چالش اصلی صنعت منبع آب افزایش تقاضا نیست؛ بلکه کمبود مواد اولیه پلی‌اتیلن و نوسانات شدید عرضه پتروشیمی‌هاست.

مهم‌ترین مشکلات تولید منبع آب:

• عرضه نامنظم پلی‌اتیلن

• رقابت ۴۰ تا ۵۰ درصدی در خرید مواد اولیه

• افزایش شدید قیمت مواد اولیه

• کاهش دسترسی تولیدکنندگان کوچک

• افزایش هزینه‌های تمام‌شده تولید

این کمبود از شهریورماه آغاز شده و همچنان ادامه دارد.

نقش پلی‌اتیلن در قیمت نهایی منبع آب

پلی‌اتیلن (PE) ماده اصلی ساخت انواع مخزن و منبع آب است. هرگونه نوسان در بازار این ماده، به‌طور مستقیم قیمت نهایی منبع آب را تغییر می‌دهد.

اثرات کمبود پلی‌اتیلن بر قیمت منبع آب:

• افزایش ۲۰ تا ۴۵ درصدی قیمت برخی مخازن

• رشد هزینه حمل مواد اولیه

• محدودیت تولید در کارخانه‌های کوچک

• کاهش تنوع مدل‌ها در بازار

با وجود افزایش قیمت‌ها، بیشتر برندهای معتبر تلاش کرده‌اند افزایش قیمت را کنترل کنند تا بازار دچار کمبود ساختگی نشود.

آیا تولید منبع آب پاسخگو است؟

طبق کارشناسان، ظرفیت تولید کشور برای تأمین منبع آب و مخازن پلاستیکی کافی است. ایران بیش از ۲۰۰ تولیدکننده رسمی و چندصد تولیدکننده کوچک دارد که قادرند نیاز بازار را تأمین کنند.

نقاط قوت صنعت منبع آب:

• تنوع بالای مدل‌ها و گنجایش‌ها

• امکان تولید مخازن تک‌لایه، سه‌لایه و آنتی‌باکتریال

• تکنولوژی روتومولدینگ پیشرفته

• توان تولید روزانه هزاران منبع آب در حجم‌های مختلف

به همین دلیل، مشکل فعلی کمبود تولید نیست؛ کمبود مواد اولیه و التهاب بازار پتروشیمی است.

تنوع منبع آب و کاربردهای هرکدام

بازار ایران طی سال‌های اخیر شاهد تنوعی بی‌سابقه در محصولات منبع آب بوده است. امروزه مخازن آب فقط یک محصول ساده نیستند؛ بلکه جزئی جدایی‌ناپذیر از هر ساختمان محسوب می‌شوند.

انواع منبع آب پرمصرف امروز:

• منبع آب پلی‌اتیلن سه‌لایه ضدجلبک

• منبع آب افقی و عمودی

• منابع مکعبی برای فضاهای کوچک

• مخازن آب پشت‌بامی سبک

• منبع آب دفنی مقاوم

• مخازن حجم بالا برای کشاورزی

این تنوع سبب شده بازار خرید منبع آب رونق بیشتری داشته باشد.

دلیل اصلی گرانی اخیر منبع آب چیست؟

بر اساس گزارش فعالان صنعت، گرانی اخیر نه به‌دلیل رشد مصرف، بلکه ناشی از افزایش قیمت مواد اولیه است.

مهم‌ترین دلایل گرانی منبع آب:

• رقابت ۵۰ درصدی برای خرید پلی‌اتیلن

• اختلال در عرضه محصولات پتروشیمی

• کاهش تولید مواد اولیه نسبت به ماه‌های گذشته

• افزایش نرخ ارز نیمایی برای صنایع

• رشد تقاضا در فصل پاییز و زمستان

با این حال، بسیاری از تولیدکنندگان برای جلوگیری از کمبود مصنوعی، سود خود را کاهش داده‌اند.

آیا امکان کمبود منبع آب در ماه‌های آینده وجود دارد؟

با توجه به وضعیت بازار پلی‌اتیلن، اگر روند کمبود مواد اولیه ادامه یابد، احتمال کند شدن روند تولید وجود دارد. اما در حال حاضر هیچ کمبودی در بازار منبع آب دیده نمی‌شود.

پیش‌بینی بازار:

• احتمال ادامه افزایش قیمت تا پایان پاییز

• ثبات نسبی از زمستان در صورت بهبود عرضه

• افزایش خرید‌های زمستانی برای ذخیره‌سازی آب در تابستان آینده

• شدت گرفتن رقابت در بخش پروژه‌های ساختمانی

به همین دلیل مصرف‌کنندگان ترجیح می‌دهند خرید خود را زودتر انجام دهند.

تأثیر صنایع دیگر بر بازار منبع آب

مواد اولیه پلیمری تنها در ساخت منبع آب مصرف نمی‌شود؛ صنایع دیگری نیز وابسته به این مواد هستند:

صنایع مصرف‌کننده مشترک:

• خودروسازی

• بسته‌بندی

• کشاورزی

• تولید لوله‌های آبیاری

• تولید قطعات صنعتی

این موضوع فشار بیشتری بر بازار پلی‌اتیلن وارد کرده و باعث شده قیمت منبع آب نیز بی‌ثبات شود.

راهکارهای پیشنهادی برای مدیریت بازار منبع آب

برای کنترل بازار و کاهش التهاب، کارشناسان پیشنهادهای زیر را مطرح کرده‌اند:

• افزایش هماهنگی بین دستگاه‌های تصمیم‌گیر

• تنظیم‌گری دقیق عرضه در پتروشیمی‌ها

• جلوگیری از ایجاد انحصار در عرضه مواد اولیه

• حمایت از واحدهای تولیدی کوچک

• ایجاد شفافیت در بازار بورس کالا

اگر این راهکارها اجرا شود، قیمت منبع آب در ماه‌های آینده متعادل خواهد شد.

جمع‌بندی

بازار خرید منبع آب در آبان و آذر ۱۴۰۴ یکی از پرتلاطم‌ترین دوره‌های خود را تجربه می‌کند. افزایش تقاضا، کمبود پلی‌اتیلن و نوسانات عرضه پتروشیمی‌ها، همه دست به دست هم داده‌اند تا قیمت‌ها افزایش یابد.

با وجود این، ظرفیت تولید کشور بسیار بالاست و کمبودی در بازار وجود ندارد. تنها چالش فعلی، کمبود مواد اولیه است که انتظار می‌رود با تصمیم‌گیری هماهنگ دستگاه‌های مرتبط، طی ماه‌های آینده مدیریت شود.

منابع

• خبرگزاری ایسنا – صنایع پلیمر و مخازن آب

• انجمن ملی صنایع پلیمر ایران

• گزارش‌های بازار پلی‌اتیلن و بورس کالا