تصمیم بحث‌برانگیز تأمین اجتماعی درباره حقوق بازنشستگان | قطع حقوق این گروه از بازنشستگان

قطع حقوق بازنشستگان شاغل در تاکسی‌های اینترنتی، یکی از تصمیمات جنجالی سازمان تأمین اجتماعی در سال ۱۴۰۴ است. بازنشستگانی که به دلیل ناکافی بودن مستمری، مجبور به فعالیت در تاکسی‌های اینترنتی شده‌اند، اکنون با تهدید جدیدی مواجه هستند:

اگر کار را ادامه دهید، مستمری قطع می‌شود.

این تصمیم، حتی قبل از تصویب نهایی، موج گسترده‌ای از نگرانی، اعتراض و بحث‌های اجتماعی ایجاد کرده است. در شرایطی که تورم، هزینه‌های زندگی را چند برابر کرده، حذف حقوق بازنشستگان چگونه توجیه می‌شود؟

حقوق بازنشستگان از این ماه قطع می‌شود؟

بر اساس طرح جدید تأمین اجتماعی:

• فعالیت بازنشستگان در تاکسی اینترنتی «اشتغال فعال» محسوب می‌شود.

• در صورت ادامه کار، مستمری و حقوق بازنشستگان قطع خواهد شد.

• پلتفرم‌ها موظف به بیمه کردن رانندگان می‌شوند.

این یعنی:

 اگر بازنشسته کار کند، مستمری ندارد.
 اگر بخواهد مستمری بگیرد، باید کار را ترک کند.

در واقع بازنشسته باید بین نان یا مستمری یکی را انتخاب کند.

چرا بازنشستگان مجبور به کار شده‌اند؟ (حقوق بازنشستگان)

تورم افسارگسیخته باعث شده حقوق بازنشستگان کفاف زندگی را ندهد. طبق گزارش‌ها:

• خط فقر در سال ۱۴۰۴ برای خانوار ۴ نفره حدود ۴۰ میلیون تومان است.

• حقوق بازنشستگان پس از افزایش‌ها حدود ۱۹ میلیون تومان است.

یعنی درآمد بازنشسته کمتر از نصف هزینه‌های زندگی است.

از همین‌رو بسیاری از بازنشستگان برای تأمین معاش:

 راننده تاکسی اینترنتی می‌شوند
 باربری، نگهبانی یا فروشندگی انجام می‌دهند

این مسئله نه «تفریح» است و نه «اختیار»؛ اجبار اقتصادی است.

واکنش جامعه به خبر قطع حقوق بازنشستگان

بازنشستگان می‌گویند:«ما نمی‌خواهیم کار کنیم، مجبوریم. حقوق بازنشستگان کفاف زندگی را نمی‌دهد.»

یکی از رانندگان بازنشسته در گفتگو با خبرنگار اقتصادآنلاین گفته است:«اگر کار نکنم، اجاره خانه را از کجا بدهم؟ اگر کار کنم، حقوقم قطع می‌شود. پس چه باید کرد؟»

این جمله، خلاصه وضعیت ۲ میلیون بازنشسته است.

آیا قطع حقوق بازنشستگان قانونی است؟

بر اساس ماده ۴۵ قانون تأمین اجتماعی:«بازنشسته‌ای که مجدداً اشتغال داشته باشد، مستمری وی متوقف می‌شود.»

اما نکته اینجاست:

 کار در تاکسی اینترنتی «اشتغال رسمی» نیست
 بازنشسته قرارداد استخدام ندارد
 فعالیت او داوطلبانه و بر اساس ساعت دلخواه است

پس اجرای این قانون در پلتفرم‌های اینترنتی ابهام حقوقی دارد.

پیامدهای قطع حقوق بازنشستگان

 خروج بازنشستگان از فعالیت شفاف
 افزایش مسافرکشی بدون مجوز
 رشد اقتصاد زیرزمینی
 کاهش درآمد رانندگان تاکسی اینترنتی
 افزایش قیمت کرایه‌ها (طبق طرح: ۴٪ افزایش اجباری)

در واقع:بیش از آنکه کمکی به صندوق بازنشستگی باشد، مردم آسیب می‌بینند.

تحلیل اقتصادی: چرا تأمین اجتماعی به دنبال حذف حقوق بازنشستگان است؟

طبق گفته مسئولان:

• صندوق‌های بازنشستگی با بحران ورشکستگی روبه‌رو هستند.

• هزینه ماهانه پرداخت حقوق بازنشستگان بسیار بالا رفته.

• وزارت رفاه بارها اعلام کرده است: منابع مالی کافی وجود ندارد.

احمد میدری (وزیر رفاه):«صندوق‌ها منابع کافی برای پرداخت حقوق بازنشستگان ندارند.»

سجاد پادام (مدیرکل سابق بیمه):«برای تأمین حقوق بازنشستگان شاید مجبور شویم اموال ملی بفروشیم.»

وقتی بزرگ‌ترین مقام‌های وزارت رفاه این سخنان را می‌گویند، یعنی:

 صندوق‌ها دیگر پول ندارند.

اما آیا راه حل، قطع درآمد بازنشسته‌ای است که برای دارو و اجاره خانه کار می‌کند؟

ارتباط قطع حقوق بازنشستگان با تاکسی اینترنتی

در این طرح:

بازنشسته بازنده است،

راننده بازنده است،

مسافر بازنده است.

تنها بازیگری که می‌برد، سازمان تأمین اجتماعی است.

 مقایسه حقوق بازنشستگان با هزینه زندگی

نتیجه واضح است:

حقوق بازنشستگان نصف هزینه زندگی است.

 آیا همسان‌سازی حقوق بازنشستگان مشکل را حل می‌کند؟

با وجود افزایش حقوق، بازنشستگان می‌گویند:«حقوق بازنشستگان افزایش یافت، اما قیمت‌ها بیشتر افزایش یافت.»

این همان توهم افزایش حقوق است.

 نتیجه‌گیری اصلی گزارش

طرح جدید در ظاهر:

 بیمه رانندگان تاکسی‌های اینترنتی

اما در باطن:

 حذف مستمری
 کاهش درآمد
 فشار مالی بیشتر بر بازنشستگان

بازنشسته نمی‌خواهد کار کند؛ مجبور است.

جدول افزایش حقوق بازنشستگان در سال ۱۴۰۴

تحلیل وضعیت

• افزایش حقوق بازنشستگان در سال ۱۴۰۴ شامل دو بخش اصلی است: افزایش سنواتی/پایه و متناسب‌سازی با شاغلان مشابه. 

• حداقل حقوق بازنشستگان برای سال ۱۴۰۴ به حدود ۱۱.۷ میلیون تومان رسیده است که در مقایسه با سال قبل افزایش قابل توجهی دارد. 

• اگرچه افزایش دیده شده است، اما فعالان صنفی بازنشستگان معتقدند که این افزایش هنوز کامل نیست و فاصله با هزینه واقعی زندگی باقی است. 

• جدول واقعی برای تمام سطوح (به‌ویژه کسانی که سنوات بالا دارند یا مزایای بیشتری می‌گیرند) متفاوت است و حقوق دقیق هر فرد بسته به سابقه، صندوق بازنشستگی، سنوات و سایر عوامل متغیر است.

 جمع‌بندی نهایی

• حقوق بازنشستگان کافی نیست.

• بازنشستگان برای زنده ماندن کار می‌کنند.

• دولت به‌جای حمایت، قصد دارد حقوق بازنشستگان را قطع کند.

این تصمیم به‌جای حمایت، تنبیه بازنشسته است.