کارمندان در شوک | تعطیلی پنجشنبهها منتفی شد؟
رفیع‌زاده، رئیس سازمان اداری و استخدامی کشور اعلام کرد: تعطیلی پنجشنبهها تا زمان تصویب مجلس، غیرقانونی است. جزئیات کامل قانون خدمات کشوری، وضعیت دورکاری و تصمیم دولت درباره تغییر روز تعطیل رسمی کشور را بخوانید.
در حالی‌که طی ماه‌های گذشته بسیاری از کارمندان دولت منتظر رسمی شدن تعطیلی پنجشنبهها بودند، رئیس سازمان اداری و استخدامی کشور، علاءالدین رفیع‌زاده، در تازه‌ترین اظهارات خود اعلام کرد که «تعطیلی کلی پنجشنبهها در ادارات کشور فعلاً غیرقانونی است و دولت برای اجرایی شدن آن، نیاز به مجوز مجلس شورای اسلامی دارد.»
این خبر که از سوی خبرگزاری رسمی ایرنا منتشر شده، موجی از واکنش‌ها را در میان کارمندان دولتی و بخش عمومی برانگیخته است؛ چرا که طرح تعطیلی پنجشنبهها از سال گذشته بارها در جلسات هیئت دولت مطرح شده بود، اما تاکنون به تصویب نهایی نرسیده است.
در ادامه این گزارش، جزئیات کامل سخنان رفیع‌زاده، ابعاد قانونی موضوع، وضعیت دورکاری، و بررسی پیامدهای احتمالی این تصمیم برای کارکنان دولت را مرور می‌کنیم.
تعطیلی پنجشنبهها چه وضعیتی دارد؟
طی سال‌های اخیر، یکی از موضوعات داغ در میان کارکنان دولت و معلمان، پیشنهاد تعطیلی پنجشنبهها بوده است. بسیاری از استان‌ها به دلیل شرایط آب‌وهوایی، ترافیک یا کاهش هزینه‌های اداری، به شکل غیررسمی اقدام به تعطیلی پنجشنبهها کرده‌اند.
اما رئیس سازمان اداری و استخدامی کشور با تأکید بر غیرقانونی بودن تعطیلی سراسری پنجشنبهها گفت:
«مطابق ماده ۸۷ قانون مدیریت خدمات کشوری، دستگاه‌های دولتی موظف‌اند در شش روز هفته خدمات خود را ارائه دهند و بنابراین، تعطیلی کلی پنجشنبهها بدون تصویب مجلس، وجاهت قانونی ندارد.»
قانون چه می‌گوید؟ بررسی ماده ۸۷ قانون خدمات کشوری
ماده ۸۷ قانون مدیریت خدمات کشوری تصریح می‌کند که:
«ساعات کار کارکنان دولت باید به گونه‌ای تنظیم شود که ارائه خدمات عمومی در شش روز هفته امکان‌پذیر باشد.»
به بیان دیگر، تعطیلی رسمی پنجشنبهها نیازمند تغییر قانونی یا لایحه مصوب مجلس است.
رفیع‌زاده در همین راستا اعلام کرد که دولت لایحه‌ای را برای تغییر روز تعطیل رسمی به مجلس ارائه داده است، اما تا زمان تصویب آن، امکان تعطیلی سراسری وجود ندارد.
آیا استان‌ها می‌توانند پنجشنبهها را تعطیل کنند؟
برخی از استانداران در استان‌هایی مانند خراسان رضوی، فارس، یزد و قم، به صورت موقت و در قالب طرح دورکاری یا تغییر ساعت کاری، پنجشنبهها را تعطیل اعلام کرده‌اند.
اما رفیع‌زاده در توضیح این وضعیت گفت:
«بر اساس مصوبه سال ۱۳۸۹ درباره دورکاری، استانداران می‌توانند در چارچوب مشخص و برای برخی مشاغل، دورکاری را اجرا کنند. در صورتی که این تصمیم با رعایت ضوابط قانونی باشد، بلامانع است. اما تعطیلی کامل ادارات بدون مجوز مجلس، غیرقانونی محسوب می‌شود.»
طرح دولت برای تغییر روز تعطیل به جمعه و شنبه
یکی از محورهای اصلی لایحه دولت، تغییر روز تعطیل رسمی از جمعه به شنبه است تا تعاملات اقتصادی ایران با بازارهای جهانی افزایش یابد. با این حال، این طرح هنوز در مجلس شورای اسلامی به تصویب نهایی نرسیده است.
برخی از نمایندگان مجلس از جمله اعضای کمیسیون اجتماعی اعلام کرده‌اند که این موضوع باید با بررسی تأثیرات اقتصادی، فرهنگی و مذهبی، به صورت کارشناسی و تدریجی انجام شود.
در نتیجه، تا زمان تصویب نهایی این لایحه، تعطیلی پنجشنبهها یا تغییر روز تعطیل رسمی کشور ممکن نیست.
وضعیت کارمندان در استان‌های مختلف
بر اساس بررسی‌های انجام‌شده، برخی از دستگاه‌های اجرایی در استان‌ها، پنجشنبهها را به صورت نیمه‌تعطیل اداره می‌کنند. در این وضعیت، خدمات حضوری محدود شده و کارکنان به صورت دورکار فعالیت دارند.
در برخی استان‌ها نیز به دلیل شرایط خاص اقلیمی، ساعات کاری تابستانی به گونه‌ای تنظیم شده که پنجشنبهها تعطیل باشند؛ اما این تعطیلی صرفاً در قالب تنظیم ساعت کاری است، نه تعطیلی رسمی.
پیامدهای تعطیلی پنجشنبهها برای خدمات عمومی
کارشناسان معتقدند که تعطیلی کامل پنجشنبهها در دستگاه‌های دولتی، اگر بدون برنامه‌ریزی انجام شود، می‌تواند به کاهش کیفیت خدمات عمومی و تاخیر در ارائه خدمات به مردم منجر شود.
در عین حال، برخی از اقتصاددانان نیز می‌گویند که اجرای تعطیلی دو روزه در هفته می‌تواند به افزایش بهره‌وری نیروی انسانی و کاهش هزینه‌های اداری کمک کند، به شرطی که با اصلاح ساختار اداری همراه باشد.
تجربه سایر کشورها در تعطیلی دو روزه
بیشتر کشورهای جهان از الگوی تعطیلی دو روزه (شنبه و یکشنبه) پیروی می‌کنند. در کشورهای اسلامی مانند عربستان سعودی، امارات، عمان و اندونزی نیز تعطیلی رسمی هفته از جمعه و شنبه تشکیل شده است تا هماهنگی بیشتری با تقویم جهانی داشته باشند.
در ایران، تنها نهادهای آموزشی (مدارس و دانشگاه‌ها) هستند که پنجشنبهها تعطیل‌اند، اما بخش‌های دولتی و خدمات عمومی هنوز موظف به فعالیت در شش روز هفته‌اند.
آیا امکان اجرای آزمایشی تعطیلی پنجشنبهها وجود دارد؟
رفیع‌زاده در پاسخ به این پرسش گفت:
«اجرای آزمایشی تعطیلی پنجشنبهها تنها با مجوز هیئت وزیران و تصویب مجلس ممکن است. در حال حاضر هیچ دستورالعملی برای تعطیلی آزمایشی صادر نشده است.»
با این حال، در برخی دستگاه‌ها مانند شرکت‌های خدماتی، بانک‌ها و سازمان‌های محلی، پیشنهاد اجرای نوبت‌کاری پنجشنبهها برای کاهش هزینه‌ها مطرح شده است.
آیا دورکاری جایگزین تعطیلی می‌شود؟
بر اساس دستورالعمل مصوب سال ۱۳۸۹، دستگاه‌های اجرایی می‌توانند تا ۳۰ درصد از نیروهای خود را به صورت دورکار سازمان‌دهی کنند. این طرح به ویژه در زمان کرونا مورد استفاده قرار گرفت.
رفیع‌زاده تأکید کرد:
«در حال حاضر، تنها مجوز قانونی برای کاهش حضور کارکنان در پنجشنبهها، اجرای طرح دورکاری در چارچوب مشخص است.»
واکنش کارمندان به خبر جدید
انتشار خبر غیرقانونی بودن تعطیلی پنجشنبهها در رسانه‌ها با واکنش‌های متعددی همراه شده است. بسیاری از کارمندان در شبکه‌های اجتماعی با ابراز ناامیدی از تعویق این طرح، خواستار تسریع در تصویب لایحه تعطیلی دو روزه در هفته شدند.
یکی از کاربران نوشته است:
«کارمندان بعد از پنج روز کار سنگین، نیاز به استراحت دو روزه دارند. تعطیلی پنجشنبهها نه‌تنها به نفع خانواده‌ها، بلکه به سلامت روانی کارکنان کمک می‌کند.»
جمع‌بندی
در حال حاضر، تعطیلی پنجشنبهها در ادارات دولتی کشور وجاهت قانونی ندارد و تنها در قالب دورکاری یا تغییر ساعت کاری امکان‌پذیر است. دولت لایحه‌ای برای تغییر روز تعطیل رسمی کشور به مجلس ارائه داده، اما تا زمان تصویب نهایی آن، کارمندان باید در شش روز هفته در محل کار حاضر شوند.
بنابراین، تعطیلی سراسری پنجشنبهها در سال ۱۴۰۴ به تصویب نرسیده است و هرگونه تعطیلی کامل، خلاف ماده ۸۷ قانون خدمات کشوری محسوب می‌شود.
منابع خبری معتبر
-
خبرگزاری ایرنا
-
خبرگزاری تسنیم
-
پایگاه اطلاع‌رسانی سازمان اداری و استخدامی کشور
-
روزنامه رسمی ایران
ارسال نظر