مکانیسم ماشه بازار را آتش زد | دلار در یک قدمی ۱۰۰ هزار
مکانیسم ماشه بازار را ملتهب کرد! دلار در یک قدمی ۱۰۰ هزار تومان و سکه بالای ۹۰ میلیون رفت؛ کارشناسان: افزایش واقعی نیست و منشأ روانی دارد.
اخبار ضد و نقیض درباره فعال شدن مکانیسم ماشه قیمت سکه و دلار را جهش داد. سکه امامی بالای ۹۰ میلیون تومان معامله شد و قیمت دلار آزاد به مرز ۱۰۰ هزار تومان رسید. کارشناسان افزایش را روانی میدانند.
مکانیسم ماشه و اثر فوری بر بازار طلا و ارز
اخبار ضد و نقیض درباره احتمال فعال شدن مکانیسم ماشه در برجام، روز چهارشنبه ۵ شهریور ۱۴۰۴ بازارهای مالی ایران را متلاطم کرد. در معاملات امروز، قیمت سکه امامی برای نخستین بار از ۹۰ میلیون تومان عبور کرد و همزمان نرخ دلار در بازار آزاد به مرز ۱۰۰ هزار تومان نزدیک شد.
این جهش ناگهانی در حالی رخ داده که کارشناسان اقتصادی آن را بیش از آنکه ناشی از واقعیتهای اقتصادی بدانند، به عوامل روانی و انتظارات تورمی نسبت میدهند.
قیمت سکه رکورد زد؛ عبور از مرز ۹۰ میلیون تومان
بر اساس گزارش فعالان بازار، هر قطعه سکه امامی امروز به بالای ۹۰ میلیون تومان رسید. این افزایش همسو با رشد جهانی قیمت طلا و همچنین نوسان نرخ ارز در بازار داخلی رخ داد.
کارشناسان طلا و جواهر تاکید میکنند که بخش قابل توجهی از رشد قیمت سکه ناشی از جو روانی ناشی از مذاکرات سیاسی و شایعات مرتبط با مکانیسم ماشه بوده است.
دلار در یک قدمی ۱۰۰ هزار تومان
در بازار ارز نیز شاهد یکی از بزرگترین جهشهای سال جاری بودیم. نرخ دلار در معاملات آزاد امروز تا ۹۸ هزار و ۹۱۰ تومان افزایش یافت؛ رقمی که فاصلهای کمتر از دو هزار تومان با مرز روانی ۱۰۰ هزار تومان دارد.
یادآور میشود که رکورد تاریخی دلار پیشتر در فروردین ۱۴۰۴ با رقم ۱۰۵ هزار و ۵۵۵ تومان ثبت شده بود.
دلایل جهش ناگهانی دلار
کارشناسان معتقدند افزایش نرخ ارز در ساعات اخیر بیشتر از آنکه پشتوانه واقعی داشته باشد، ناشی از انتظارات منفی بازار در پی اخبار مربوط به مکانیسم ماشه و شکست مذاکرات ایران با سه کشور اروپایی (آلمان، فرانسه و انگلیس) است.
یک کارشناس اقتصادی توضیح داد:
«در شرایط فعلی تحریمها، مکانیسم ماشه تبعات اقتصادی جدیدی برای ایران ندارد. بنابراین رشد نرخ ارز بیشتر حاصل عملیات روانی و جو رسانهای است تا واقعیتهای اقتصادی.»
مکانیسم ماشه چیست و چرا بازار را ملتهب میکند؟
مکانیسم ماشه یکی از بندهای توافق برجام است که در صورت فعال شدن، میتواند به بازگشت خودکار تحریمهای شورای امنیت علیه ایران منجر شود. هرچند کارشناسان تاکید دارند در شرایط کنونی ساختار تحریمها تغییری نخواهد کرد، اما صرف شایعه فعال شدن آن باعث نگرانی بازار و ایجاد موج خرید در ارز و طلا شده است.
راهکارهای فوری برای دولت و بانک مرکزی
برای کنترل شرایط موجود، کارشناسان اقتصادی مجموعهای از راهکارها را پیشنهاد کردهاند:
شفافسازی درباره ذخایر ارزی
بانک مرکزی باید با انتشار اطلاعات شفاف درباره ذخایر ارزی و منابع مالی کشور، شایعات و اخبار کذب را خنثی کند.
افزایش عرضه ارز در بازار متشکل
عرضه ارز به میزان کافی میتواند مانع از هجوم تقاضای سفتهبازانه به بازار آزاد شود.
مدیریت تقاضا و کنترل نقدینگی
با محدودیت در خریدهای غیرضروری و سفتهبازانه، امکان کنترل نرخ ارز وجود دارد.
تخصیص ارز برای کالاهای اساسی
دولت باید با اولویتبندی، ارز کافی برای دارو و کالاهای اساسی اختصاص دهد تا افزایش قیمت ارز اثر مستقیم بر سفره مردم نگذارد.
ورود به بازارهای نوین
کارشناسان همچنین بر ضرورت فعالیت در بازار رمزارزها به عنوان یک ابزار مکمل تاکید دارند.
تجربه موفق دولت در مدیریت «جنگ ۱۲ روزه»
کامران رحیمی، کارشناس اقتصادی، در این زمینه یادآوری کرد:
«در دوره موسوم به جنگ ۱۲ روزه فشار روانی بسیار شدید بود، اما دولت توانست با عرضه بهموقع ارز و اطلاعرسانی شفاف بازار را مدیریت کند. این تجربه نشان میدهد اقدام سریع و قاطع میتواند وضعیت را آرام کند.»
به گفته او، بازار بیش از آنکه به اخبار غیررسمی واکنش نشان دهد، به تصمیم و اقدام عملی دولت اعتماد خواهد کرد.
آیا دلار از مرز ۱۰۰ هزار تومان عبور میکند؟
با توجه به روند کنونی، احتمال عبور نرخ دلار از ۱۰۰ هزار تومان در ساعات یا روزهای آینده وجود دارد. اما بسیاری از تحلیلگران معتقدند در صورت ورود بانک مرکزی و افزایش عرضه ارز، این سطح مقاومتی چندان پایدار نخواهد بود.
چشمانداز بازار سکه و طلا
کارشناسان بازار طلا معتقدند اگر نرخ ارز کنترل شود، قیمت سکه نیز به ثبات خواهد رسید. در غیر این صورت، عبور از مرز ۹۵ میلیون تومان برای سکه امامی دور از ذهن نیست. با این حال، تقاضای واقعی در بازار طلا همچنان محدود است و افزایش قیمتها عمدتاً جنبه روانی دارد.
جمعبندی
اخبار ضدونقیض درباره مکانیسم ماشه بار دیگر نشان داد که انتظارات روانی نقش مهمی در تعیین قیمت ارز و سکه دارد. در حالی که دلار در آستانه عبور از مرز ۱۰۰ هزار تومان قرار گرفته و سکه امامی بالای ۹۰ میلیون تومان معامله میشود، کارشناسان تاکید دارند که واقعیتهای اقتصادی چنین جهشی را توجیه نمیکند.
راهکار اصلی در این شرایط، اقدام سریع دولت و بانک مرکزی از طریق شفافسازی، عرضه ارز و مدیریت نقدینگی است. تنها در این صورت میتوان جلوی سرایت اثرات روانی به سفره مردم را گرفت.
ارسال نظر