عیدی بازنشستگان | عیدی بازنشستگان تامین اجتماعی

واریز عیدی ۱۸ میلیون تومانی برای بازنشستگان | فرمول محاسبه عیدی بازنشستگان و کارگران یکی می شود ؟

بازنشستگان تأمین اجتماعی خواستار محاسبه عیدی بر مبنای عیدی کارگران شاغل شدند. بررسی فرمول عیدی ۱۴۰۴، تحلیل قانونی، واکنش دولت و پیامدهای مالی.

پایگاه خبری تحلیلی رستانیوز:

عیدی بازنشستگان: در روزهای اخیر، خبری منتشر شد که واکنش هزاران بازنشسته را در فضای رسانه‌ای و شبکه‌های اجتماعی به همراه داشت. بازنشستگان تأمین اجتماعی، در یک کارزار رسمی خواستار شدند که مبنای محاسبه عیدی آن‌ها مانند کارگران شاغل تحت پوشش قانون کار تعیین شود.

طبق وضع موجود، عیدی کارگران شاغل بر اساس دو تا سه برابر حداقل حقوق سالانه محاسبه می‌شود، اما عیدی بازنشستگان همچنان عددی ثابت و بسیار کمتر از کارگران شاغل است. این موضوع برای قشر بازنشسته که سال‌ها در چرخه تولید کشور نقش‌آفرینی کرده‌اند، «بی‌عدالتی آشکار» تلقی شده است.

«چرا وقتی کار می‌کردیم، حقوق و قوانین ما مثل کارگران بود، اما حالا که بازنشسته شده‌ایم، شرایط تغییر کرده است؟»
این جمله بالاترین فراوانی را در نظرات کارزار بازنشستگان داشته است.

 تفاوت عیدی بازنشستگان و کارگران شاغل دقیقا چیست؟

برای اینکه موضوع روشن شود، باید تفاوت دو نظام پرداخت را با هم ببینیم:

گروه مبنای محاسبه عیدی
کارگران شاغل مشمول قانون کار دو برابر حقوق ماهانه (تا سقف سه برابر حداقل حقوق)
بازنشستگان تأمین اجتماعی یک مبلغ ثابت که هر سال توسط دولت اعلام می‌شود

در حالی که یک کارگر ممکن است معادل ۶۰ تا ۹۰ روز حقوق عیدی بگیرد، بازنشستگان معمولاً رقمی ثابت دریافت می‌کنند که ارتباطی با سال کار و سابقه بیمه ندارد.

 استدلال بازنشستگان چیست؟

بازنشستگان تأمین اجتماعی معتقدند:

  • سال‌ها تحت قانون کار و بیمه تأمین اجتماعی بوده‌اند.

  • حقوقشان از طریق پرداخت حق بیمه تأمین شده، نه از بودجه عمومی دولت.

  • بنابراین باید مانند دوران اشتغال، «عیدی قانونی» دریافت کنند.

یک بازنشسته در این کارزار نوشته:“بازنشسته‌ی امروز، کارگرِ دیروز است. عیدی ما جدا از عیدی کارگران نیست، ادامه‌ی همان حق قانونی است.”

 استناد قانونی بازنشستگان

مطالبه بازنشستگان بر پایه دو ماده قانونی مهم است:

ماده قانونی توضیح
ماده ۳۶ قانون تأمین اجتماعی حقوق بازنشستگان باید بر اساس حقوق دوران اشتغال محاسبه شود.
قانون پرداخت عیدی به کارگران شاغل عیدی = ۲ تا ۳ برابر حداقل مزد سالانه.

بازنشستگان می‌گویند: اگر حقوق ما بر پایه حقوق دوران اشتغال تعیین شده، چرا عیدی‌مان تعیین نمی‌شود؟

 فرمول محاسبه عیدی کارگران (نمونه واقعی محاسبه)

طبق قانون:

عیدی = مزد ثابت روزانه × ۶۰ روز
(تا سقف ۹۰ روز حداقل مزد)

نمونه محاسبه که در متن رسمی کارزار نیز آمده:

  • حداقل مزد روزانه در سال ۱۴۰۴:
    ۳,۴۶۳,۶۵۶ ریال

  • عیدی = ۶۰ × ۳,۴۶۳,۶۵۶ = ۲۰۷,۸۱۹,۳۶۰ ریال

سقف عیدی:

  • ۹۰ × حداقل مزد = ۳۱۱,۷۱۹,۰۴۰ ریال

این رقم از بیمه و مالیات معاف است.

 چرا بازنشستگان عیدی کمتر می‌گیرند؟

چون:

  • دولت مبلغ عیدی بازنشستگان را در بودجه سنواتی تعیین می‌کند.

  • این عدد ثابت است و ربطی به حقوق فردی یا سابقه بیمه ندارد.

در سال گذشته، عیدی بازنشستگان تقریباً نصف عیدی یک کارگر شاغل بود.

چرا این موضوع حالا به یک مطالبه ملی تبدیل شده؟

سه دلیل اصلی:

  1. کاهش شدید قدرت خرید بازنشستگان

  2. رشد حقوق کارگران شاغل همسو با حداقل حقوق، اما عیدی بازنشسته ثابت می‌ماند

  3. افزایش سن و هزینه‌های درمانی بازنشستگان

طبق آمار رسمی، ۷۵٪ بازنشستگان تأمین اجتماعی حداقل‌بگیر هستند.

کارزار رسمی و درخواست بازنشستگان

مطالبه ثبت‌شده بازنشستگان:

  1. محاسبه عیدی بر اساس قانون کار

  2. درج این اصلاح در بودجه سال ۱۴۰۴

  3. پایان دادن به سیستم پرداخت «عیدی ثابت»

یکی از جملات کلیدی کارزار:«ما خواهان عدالت بیمه‌ای هستیم، نه امتیاز اضافی.»

این تصمیم چه پیامدی برای دولت و اقتصاد دارد؟

اگر عیدی بازنشستگان مثل کارگران محاسبه شود:

  • هزینه سالانه دولت برای عیدی بازنشستگان افزایش می‌یابد.

  • اما بازنشسته توان خرید پیدا می‌کند → رونق بازار شب عید

هر ریال عیدی بازنشسته به خرید کالا و خدمات برمی‌گردد و در اقتصاد می‌چرخد.

چرا عیدی بازنشستگان باید مثل کارگران شاغل باشد؟

 دلیل ۱: عدالت بیمه‌ای

بازنشستگان تأمین اجتماعی سال‌ها حق بیمه پرداخت کرده‌اند؛ بنابراین حقوق و مزایای آنان باید بر اساس سوابق بیمه‌ای محاسبه شود، نه مبنای ثابت و بودجه‌ای.

دلیل ۲: ارتباط ماهیت شغلی با قانون کار

این بازنشستگان، در طول سال‌های فعالیت خود، مشمول قانون کار بوده‌اند. بنابراین عیدی آنان باید بر اساس همان قانون تنظیم شود.

 دلیل ۳: شکاف درآمدی و تورم

یک کارگر فعال ممکن است ۶۰ تا ۹۰ روز حقوق عیدی بگیرد، درحالی‌که یک بازنشسته معادل ۲۰ روز حقوق می‌گیرد. این اختلاف، آن هم در شرایط تورمی، ناعادلانه است.

بازنشستگان می‌گویند:«ما زمانی که کار می‌کردیم قانون کار برای ما اجرا می‌شد، چرا حالا قانون بازنشستگی اجرا نمی‌شود؟»

کاربرد عیدی برای بازنشستگان: هزینه درمان بیشتر از خرید شب عید

طبق گزارشی از روزنامه شرق:بیش از ۵۰٪ عیدی بازنشستگان صرف هزینه‌های درمان و دارو می‌شود.

در واقع بازنشسته از عیدی برای:

  • هزینه بیمه تکمیلی

  • خرید داروهای خاص و آزاد

  • درمان دندان و چشم

  • هزینه کمک‌خرج فرزند یا نوه‌ها

استفاده می‌کند.

این نشان می‌دهد که عیدی برای بازنشسته، یک کمک‌هزینه حیاتی است، نه پاداش معنوی.

 مقایسه با کشورهای دیگر

کشور عیدی بازنشستگان
آلمان پرداخت سالانه معادل یک حقوق کامل
ترکیه دو بار در سال، هر بار معادل حقوق حداقل
ایران (فعلی) مبلغ ثابت، بسیار کمتر از یک حقوق

این جدول نشان می‌دهد که پرداخت عیدی بر اساس حقوق فردی، در بسیاری از کشورها مرسوم است.

 عیدی بازنشسته = رونق اقتصاد | چرا؟

سوپرمارکت، نانوایی، بازار شب عید، لباس، هدیه عید، داروخانه...
تمام این‌ها اولین جاهایی هستند که بازنشستگان پول‌شان را خرج می‌کنند.

وقتی بازنشسته پول بیشتری داشته باشد:

  • نقدینگی وارد بازار می‌شود.

  • تقاضا افزایش پیدا می‌کند.

  • فروش بیشتر → مالیات بیشتر → درآمد دولت بیشتر

پس افزایش عیدی، نه فقط فشار نیست، بلکه نوعی تحریک اقتصادی است.

این همان چیزی است که اقتصاددانان اسمش را گذاشته‌اند:اثر ضربه‌ای عیدی (Multiplying effect)

 بازنشستگان یک گروه مصرف‌کننده قوی هستند

طبق مرکز آمار: بازنشستگان، بیشترین سهم هزینه‌های خانوار را در گروه «غذا و درمان» دارند.

یعنی عیدی بازنشستگان، صرف کالای ضروری می‌شود.
نه سرمایه‌گذاری، نه خرید ارز، نه خروج پول از بازار.

 واکنش تأمین اجتماعی به کارزار

در پاسخ اولیه سازمان تأمین اجتماعی آمده:«تغییر مبلغ عیدی بازنشستگان در اختیار سازمان نیست و نیازمند مصوبه مجلس است.»

اما نکته مهم‌تر:

  • سازمان تأمین اجتماعی اعلام کرده از این مطالبه قانونی حمایت می‌کند.

این یعنی: مانع اصلی «بودجه دولت» است، نه «صندوق تأمین اجتماعی».

 اگر عیدی بازنشستگان مثل کارگران محاسبه شود، عدد چقدر می‌شود؟

اگر حداقل حقوق سال ۱۴۰۴ را ۹ میلیون تومان درنظر بگیریم:

فرمول نتیجه
عیدی طبق قانون کار (حداقل): ۲ × حقوق ۱۸ میلیون تومان
عیدی فعلی بازنشستگان حدود ۷ تا ۸ میلیون تومان

 

آیا این خبر مفید بود؟

ارسال نظر

 

آخرین مطالب

پربازدیدترین