افشای درآمد میلیاردی مجید واشقانی از برنامه رک | پشت پرده مصاحبه جنجالی با هانی کرده

رشد یوتیوبرها در سال‌های اخیر، نه‌فقط الگوی مصرف رسانه‌ای مردم ایران را تغییر داده، بلکه جریان تازه‌ای از برنامه‌سازی را شکل داده که از تاک‌شوهای شبانه تا برنامه‌های جنجالی مثل «رک»، «نصف‌شب» و مدل جدید برنامه‌های طنز-ورزشی را زیر سایه قرار داده است.
اما در هفته‌های اخیر، درآمد نجومی مجید واشقانی از برنامه «رک» و انتشار قسمت جدیدی با حضور هانی کرده، فضای رسانه‌ای ایران را با موجی از واکنش‌ها روبه‌رو کرد؛ موجی که با یک سؤال ساده آغاز شد:
«در فضایی که برنامه‌سازان یوتیوب میلیاردی پول درمی‌آورند، چه کسی ناظر است؟»

درآمد نجومی برنامه رک شو و مجید واشقانی چقدر است؟

زمزمه‌های تازه درباره درآمد ۸۰۰ میلیونی برنامه رک باعث شد نام «رک» و «مجید واشقانی» در شبکه‌های اجتماعی و گوگل ترندز رکورد بزند.
گزارش‌های غیررسمی که توسط برخی منابع رسانه‌ای مثل تسنیم منتشر شد، نشان می‌دهد:

• برنامه «رک» به‌طور متوسط ۷۰۰ تا ۸۰۰ میلیون تومان در ماه درآمد دارد

• برخی قسمت‌های پربازدید حتی ۱ تا ۲ میلیارد تومان پول می‌سازند

• اسپانسرها و تبلیغات پنهان، مهم‌ترین منبع این درآمدها هستند

• درآمد دلاری کانال و رشد لایک و کامنت، ارزش افزوده‌ای ایجاد می‌کند که بسیاری از مجریان تلویزیون را به سمت یوتیوب می‌کشاند

به همین دلیل است که وقتی از درآمد مجید واشقانی صحبت می‌شود، ما فقط درباره یک برنامه حرف نمی‌زنیم؛ درباره یک اقتصاد نوظهور رسانه‌ای حرف می‌زنیم که عملاً خارج از چارچوب‌های کلاسیک فعالیت می‌کند.

 قسمت جنجالی با حضور هانی کرده 

انتشار قسمت جدید برنامه «رک» با حضور هانی کرده، فضای مجازی را داغ کرد. برخی رسانه‌ها اعلام کردند این قسمت بعد از افزایش گزارش‌ها و فشار افکار عمومی، موقتاً از یوتیوب حذف شده است.

این موضوع چند پرسش مهم را روشن کرد:

 چرا برنامه رک بدون محدودیت منتشر می‌شود؟

یوتیوب در ایران فیلتر است؛ اما کاربران میلیونی دارد. در این فضا:

• نظارت مشخصی وجود ندارد

• مرز اخلاق رسانه‌ای مبهم است

• قوانین تلویزیونی در آن اعمال نمی‌شود

به همین دلیل گفت‌وگوهایی که در تلویزیون یا شبکه خانگی قطعاً پخش نمی‌شدند، به‌راحتی در یوتیوب منتشر می‌شوند.

 یوتیوب؛ میدان رهاشده یا فرصت بی‌نظیر؟

روندی که رسانه‌های رسمی از آن به‌عنوان «میدان رهاشده» یاد می‌کنند، همان چیزی است که یوتیوبرها آن را «آزادی خلاقیت» می‌دانند.
در فضای یوتیوب:

• هرکسی می‌تواند دوربین بگذارد

• نیمه‌شب برنامه بسازد

• صبح با چند میلیون بازدید بیدار شود

• و به درآمد دلاری برسد

همین آزادی بی‌سابقه، زادگاه شکل‌گیری برنامه‌هایی مانند:

• رک (مجید واشقانی)

• نصف‌شب (علی صبوری)

• پامپ (امیرحسین قیاسی)

• فوتبال ۳۶۰

• و انواع پادکست‌ها و تاک‌شوهای مستقل

این برنامه‌ها حالا نه فقط دیده می‌شوند، بلکه به مهم‌ترین ترند روز در گوگل، توییتر و اینستاگرام تبدیل می‌شوند.

 درآمدهای نجومی؛ از ۸۰۰ میلیون تا چند میلیارد تومان

طبق گزارش تسنیم، درآمد برخی برنامه‌های یوتیوبی:

• از صدها میلیون تومان شروع می‌شود

• و تا چند میلیارد تومان برای برنامه‌های مشهور ادامه دارد

این درآمدها از کجا می‌آید؟

منابع درآمد یوتیوب فارسی:

• تبلیغات شروع/میان‌برنامه

• اسپانسرهای اختصاصی

• فروش محصول یا خدمات

• درآمد دلاری یوتیوب

• پخش هم‌زمان در دیگر پلتفرم‌ها

• لایوهای پول‌ساز

در نتیجه، دلیل هجمه سلبریتی‌ها، مجری‌های تلویزیونی، کمدین‌ها و روزنامه‌نگاران به یوتیوب روشن است:
درآمدهای این فضا با هیچ مدل رسانه‌ای داخلی قابل مقایسه نیست.

 چرا محتوای جنجالی پربازدیدتر است؟

در یوتیوب یک قانون ناگفته وجود دارد:

«هرچه جنجالی‌تر، پربازدیدتر»

بنابراین:

• سوال‌های تند

• مهمان‌های بحث‌برانگیز

• موضوعات ممنوعه

• باز کردن پرونده‌های اخلاقی، اجتماعی یا شخصی

همه تبدیل به ابزاری برای جذب بازدید شده‌اند.

این همان چیزی است که منتقدان آن را «بی‌قاعدگی رسانه‌ای» می‌نامند.

 نبود نظارت = منطقه خاکستری یوتیوب فارسی

انتقاد اصلی جامعه رسانه‌ای این است که یوتیوب فارسی امروز در یک منطقه خاکستری قرار دارد:

• نه مثل تلویزیون نظارت رسمی وجود دارد

• نه مثل شبکه‌های ماهواره‌ای مسئولیت‌پذیری دقیق وجود دارد

• نه مثل رسانه‌های داخلی چارچوب‌های مشخص رعایت می‌شود

نتیجه:

• محتواهای حساس بدون بررسی منتشر می‌شوند

• مصاحبه‌هایی پخش می‌شود که اگر در تلویزیون بود «فاجعه» می‌شد

• چهره‌ها از آزادی مطلق استفاده می‌کنند

این موضوع باعث شده بسیاری از کارشناسان خواستار نظارت هوشمند شوند؛ نه مسدودسازی، نه رهاسازی.

 چرا یوتیوب از تلویزیون جلو زد؟

چند دلیل دارد:

 ۱) آزادی فرم و محتوا

هیچ محدودیت خاصی وجود ندارد.

 ۲) نبود بروکراسی تلویزیونی

برنامه فوراً تولید و منتشر می‌شود.

 ۳) درآمد دلاری

عامل اصلی مهاجرت مجری‌های معروف.

 ۴) حضور چهره‌های رانده‌شده از تلویزیون

یوتیوب خانه جدیدشان شده است.

 ۵) ارتباط واقعی با مخاطب

کامنت‌ها واقعی و مستقیم‌اند.

 ۶) نیاز مخاطب به محتوای صادقانه‌تر

کاربران می‌گویند: «اینجا حرف‌ها واقعی‌تر است.»

چالش‌های جدی یوتیوب فارسی

بر اساس گزارش‌ها:

 ۱) نبود سازوکار نظارت حرفه‌ای

نه سیستم داخلی مشخصی وجود دارد، نه استاندارد رسمی.

 ۲) رقابت نابرابر با صداوسیما

برنامه ۵۰۰ میلیونی یوتیوبی با برنامه میلیاردی تلویزیونی رقابت می‌کند و برنده می‌شود.

 ۳) گسترش محتوای زرد

چون «بازدید = پول» است.

 ۴) آثار اجتماعی و فرهنگی

برخی محتواها تبعات واقعی دارند.

 ۵) نبود شفافیت مالی

سؤال جدی: این پول‌ها کجا مدیریت می‌شود؟ مالیات چطور محاسبه می‌شود؟

 زمان نظارت هوشمند فرا رسیده است

کارشناسان معتقدند:

**نه مسدودسازی، نه آزادی مطلق؛

بلکه نظارت هوشمند باید اجرا شود.**

مجریانی که در تلویزیون به دلیل محدودیت‌های اخلاقی یا حقوقی امکان فعالیت کامل ندارند، در یوتیوب به دلیل نبود چارچوب، آزادانه صحبت می‌کنند.
نتیجه این است که یوتیوب امروز تبدیل به یک رسانه موازی و قدرتمند شده است.

جمع‌بندی

درآمد نجومی مجید واشقانی از برنامه «رک»، فقط یک آمار نیست؛ نماد یک واقعیت بزرگ است:
یوتیوب فارسی، رسانه رسمی جدید ایرانی‌هاست.
رسانه‌ای که باید جدی گرفته شود؛ نه در آن افراط شود، نه از آن غفلت.

منبع:

خبرگزاری تسنیم