کالابرگ الگترونیک
مرحله پنجم کالابرگ الکترونیک در آستانه تغییر بزرگ / تصمیم تازه دولت چیست ؟
به گزارش رستا نیوز، مرحله پنجم کالابرگ الکترونیکی که قرار بود در آبان اجرا شود، به دلیل کمبود منابع مالی حداقل یک هفته عقب افتاده و محتمل‌ترین زمان آغاز آن هفته دوم آذر ۱۴۰۴ اعلام شده است.
مرحله پنجم کالابرگ الکترونیکی، یکی از مهم‌ترین طرح‌های حمایتی دولت در سال‌های اخیر، بار دیگر با تأخیر مواجه شد؛ تأخیری که این بار برخلاف دفعات گذشته نه به‌خاطر مشکلات فنی، بلکه به دلیل کمبود منابع مالی و تخصیص ناکافی بودجه رخ داده است. طبق گزارش رستا نیوز و بر اساس اظهارات رسمی مسئولان وزارت کار و مرکز اطلاعات و رفاه ایرانیان، اجرای این مرحله حداقل یک هفته به تعویق افتاده و دیگر نباید انتظار داشت که این مرحله در آبان‌ماه آغاز شود. در واقع، همان‌طور که محمدباقر قالیباف در ابتدای آبان برای اجرای قطعی این مرحله تاکید کرده بود، امروز مشخص شده که اجرای کالابرگ، دست‌کم تا پایان هفته جاری ممکن نیست و تصمیم نهایی در هفته اول آذر اتخاذ خواهد شد.
اما مهم‌تر از همه، بر اساس جمع‌بندی سخنان مسئولان، محتمل‌ترین زمان آغاز مرحله پنجم کالابرگ، هفته دوم آذر ۱۴۰۴ است؛ زمانی که هم منابع مالی بیشتری قابل تخصیص است و هم مدل جدید اجرای طرح نهایی می‌شود.
مرحله پنجم کالابرگ از جهات مختلف با مراحل قبلی متفاوت است؛ چه از نظر میزان اعتبار مورد نیاز، چه از لحاظ دهک‌بندی جدید و چه از منظر مدل پرداخت یا تخفیف کالاها. در این گزارش، تمام جزئیات مربوط به زمان اجرا، دلایل تأخیر، سناریوهای اجرای مرحله جدید و وضعیت فعلی کالابرگ را به‌صورت کامل بررسی می‌کنیم.
چرا مرحله پنجم کالابرگ دوباره عقب افتاد؟
اجرای مرحله جدید کالابرگ الکترونیکی نیازمند ۲۵ همت اعتبار است؛ رقمی بسیار بزرگ که تامین آن در شرایط فعلی اقتصاد کشور کار ساده‌ای نیست. به گفته رئیس مرکز اطلاعات و رفاه ایرانیان، تا این لحظه تنها ۵ همت از سوی سازمان برنامه و بودجه تخصیص یافته و همین باعث شده زیرساخت مالی لازم برای شروع مرحله پنجم فراهم نشود.
این تأخیر برخلاف اصرار مجلس، نشانه‌ای از شکاف میان وعده‌های اعلامی و واقعیت بودجه‌ای دولت است. در حالی که قالیباف اجرای مرحله پنجم در آبان را «قطعی» خوانده بود، اکنون می‌دانیم که حتی امکان آغاز در هفته اول آبان یا هفته آخر آن نیز وجود نداشت.
دلایل اصلی تأخیر:
-
عدم تخصیص کامل ۲۵ همت اعتبار
-
کسری بودجه دولت
-
پرداخت‌های قبلی که منابع را کاهش داده
-
نیاز به نهایی شدن مدل جدید اجرا
برنامه «گفت‌وگوی ویژه خبری» و تأیید رسمی تأخیر
در برنامه زنده تلویزیونی «گفت‌وگوی ویژه خبری»، رئیس مرکز اطلاعات و رفاه ایرانیان توضیحاتی ارائه داد که عملاً مهر تأییدی بود بر اینکه «در این هفته خبری از کالابرگ نخواهد بود». این جمله که از زبان مجری برنامه مطرح شد و توسط مقام مسئول تأیید گردید، بسیاری از خانواده‌ها را متوجه این نکته کرد که اجرای مرحله جدید قطعاً از آبان خارج شده است.
این اولین بار نیست که کالابرگ با تأخیر مواجه می‌شود، اما این بار دلایل مطرح‌شده بسیار جدی‌تر از قبل است و مستقیماً به منابع مالی دولت مربوط می‌شود.
مرحله پنجم کالابرگ؛ مهم‌ترین تغییرات و جزئیات
وزارت کار اعلام کرده که در نسخه جدید کالابرگ، مدل اجرای طرح احتمالاً تغییر می‌کند و دیگر مانند مراحل گذشته صرفاً بر پایه یک اعتبار قطعی برای همه دهک‌ها نخواهد بود. دو مدل اصلی برای اجرا در حال بررسی است که هر یک مزایا و معایب خاصی دارد.
سناریوی اول: پرداخت مستقیم اعتبار به دهک‌ها
در این مدل، اعتبار به‌صورت مستقیم و براساس دهک‌بندی پرداخت می‌شود:
دهک‌های ۱ تا ۳
اعتبار ۵۰۰ هزار تومان
هدف: حمایت گسترده‌تر از اقشار کم‌درآمد
دهک‌های ۴ تا ۷
اعتبار ۳۵۰ هزار تومان
هدف: کمک به اقشار متوسط در خرید کالاهای اساسی
این مدل شباهت زیادی به مراحل قبلی دارد، اما با افزایش سقف اعتبار برای دهک‌های پایین و تنظیم بهتر میزان پرداخت برای دهک‌های میانی.
مزایا:
-
قابل فهم برای مردم
-
قابل اجرا بدون تغییر زیرساخت
-
حمایت بیشتر از دهک‌های آسیب‌پذیر
معایب:
-
فشار بودجه‌ای بسیار سنگین به دولت
-
رشد مصرف بدون مدیریت
-
احتمال خرید بعضی کالاها خارج از فهرست هدفمند
سناریوی دوم: خرید با تخفیف در ۱۲ هزار فروشگاه
در این مدل، به‌جای پرداخت نقدی اعتبار، خرید کالاهای اساسی با تخفیف ارائه می‌شود:
-
حداقل ۲۰٪ تخفیف
-
خرید از ۱۲ هزار فروشگاه سراسر کشور
-
اعمال قیمت‌های مصوب
-
تمرکز بر کالاهای اساسی مانند: برنج، روغن، مرغ، تخم‌مرغ، لبنیات، ماکارونی و…
هدف دولت از این مدل، کاهش فشار هزینه‌ای بدون پرداخت اعتبار نقدی است؛ در واقع دولت تلاش دارد هم هزینه خانوار را کاهش دهد و هم فشار بودجه‌ای را کم کند.
مزایا:
-
کاهش هزینه دولت
-
جلوگیری از استفاده اعتبار در خرید کالاهای غیرضروری
-
مشارکت فروشگاه‌ها در اجرای طرح
-
مدیریت بهتر مصرف
معایب:
-
وابستگی شدید به سیستم فروشگاه‌ها
-
محدودیت در مناطق کم‌برخوردار
-
پیچیدگی اطلاع‌رسانی و آموزش مردم
کدام مدل انتخاب می‌شود؟
طبق اعلام رسمی، مدل نهایی در جلسه هماهنگی هفته آینده تعیین خواهد شد. با توجه به شرایط اقتصادی کشور و میزان بودجه در دسترس، احتمالاً مدل دوم (یعنی خرید با تخفیف) مورد استقبال دولت قرار گیرد، زیرا فشار مالی کمتری وارد می‌کند. اما از سوی دیگر، مجلس و کمیسیون اجتماعی بیشتر موافق مدل اول هستند که اثر حمایتی بیشتری بر دهک‌های پایین دارد.
وضعیت فعلی کالابرگ؛ مرحله چهارم تا پایان آبان فعال بود
بر اساس گزارش رستا نیوز، مرحله چهارم کالابرگ تا پایان آبان ۱۴۰۴ فعال بود و خانوارها همچنان امکان خرید کالاهای ضروری را داشتند. اقلام شامل:
-
برنج
-
روغن
-
مرغ
-
لبنیات
-
تخم‌مرغ
-
ماکارونی
برای مشاهده اعتبار، سرپرست خانوار می‌تواند:
-
کد دستوری #۱۴۶۳۵۰۰ را شماره‌گیری کند
-
یا از اپلیکیشن «شما» استفاده کند
چرا تأمین ۲۵ همت اعتبار دشوار شده است؟
دولت در ماه‌های اخیر با چند چالش مالی بزرگ روبه‌رو بوده است:
-
افزایش هزینه‌های پرداخت یارانه‌ها
-
کسری بودجه ناشی از کاهش درآمدهای مالیاتی
-
تثبیت قیمت‌ها و هزینه‌های جبرانی
-
پرداخت بدهی‌های گذشته
-
تخصیص بخشی از منابع به طرح‌های دیگر حمایتی
به همین دلیل است که پرداخت ۲۵ هزار میلیارد تومان برای اجرای مرحله پنجم کالابرگ کار آسانی نیست و نیاز به هماهنگی چندین دستگاه مالی دارد.
دیدگاه کارشناسان درباره تأخیر مرحله جدید
کارشناسان اقتصادی معتقدند:
-
اجرای کالابرگ اگر بدون تأمین منابع پایدار باشد، می‌تواند به کسری بودجه و تورم بیشتر منجر شود.
-
بهتر است دولت مدل تخفیف را انتخاب کند تا فشار مالی کمتری وارد شود.
-
مردم باید اطلاع‌رسانی شفاف و دقیق دریافت کنند تا سردرگم نشوند.
-
دهک‌های پایین به این اعتبار بسیار وابسته‌اند و تأخیرهای طولانی می‌تواند مشکلات معیشتی ایجاد کند.
سرنوشت کالابرگ در ماه‌های آینده
کالابرگ اکنون به یکی از مهم‌ترین ابزارهای حمایتی دولت تبدیل شده است. به همین دلیل دولت و مجلس می‌کوشند که اجرای آن پایدار باشد و در عین حال هزینه‌های سنگینی به بودجه وارد نشود. در ماه‌های آینده احتمالاً شاهد:
-
تغییر مدل پرداخت
-
گسترش فروشگاه‌های مشارکت‌کننده
-
بهبود سیستم نظارت
-
اضافه شدن کالاهای جدید
-
مدیریت بهتر دهک‌بندی‌ها
خواهیم بود.
محتمل‌ترین زمان آغاز مرحله پنجم کالابرگ
با توجه به منابع، جلسات، نظر کارشناسان و برنامه‌ریزی دستگاه‌ها، جمع‌بندی این است که:
هفته اول آذر → تصمیم‌گیری نهایی درباره مدل اجرا
هفته دوم آذر ۱۴۰۴ → زمان احتمالی آغاز مرحله پنجم کالابرگ
این بازه زمانی رسمی‌ترین و منطقی‌ترین تخمین است.
پرسش‌های متداول
مرحله پنجم کالابرگ کی شروع می‌شود؟
هفته دوم آذر ۱۴۰۴ محتمل‌ترین زمان آغاز است.
دلیل تأخیر اجرای مرحله پنجم چیست؟
کمبود منابع مالی و عدم تخصیص کامل ۲۵ همت اعتبار.
مدل اجرای مرحله جدید چگونه خواهد بود؟
دو مدل مطرح است:
-
پرداخت اعتبار ۵۰۰ و ۳۵۰ هزار تومانی به دهک‌ها
-
خرید با تخفیف در ۱۲ هزار فروشگاه
آیا مرحله چهارم همچنان فعال است؟
مرحله چهارم تا پایان آبان فعال بود.
چگونه اعتبار خود را چک کنیم؟
از طریق کد دستوری #۱۴۶۳۵۰۰ یا اپلیکیشن «شما».
برای پیگیری آخرین اخبار زمان اجرای مرحله پنجم کالابرگ، جزئیات مدل نهایی و اطلاعیه‌های رسمی، رستا نیوز را دنبال کنید.
هیچ خبر اقتصادی مهمی را از دست ندهید.
