افزایش حقوق بازنشستگان همواره یکی از حساس‌ترین موضوعات اقتصادی ایران بوده و هست؛ موضوعی که تأثیر مستقیم بر زندگی میلیون‌ها نفر از خانواده‌ها دارد و کوچک‌ترین تغییر در آن، می‌تواند سطح رفاه، قدرت خرید و ثبات اقتصادی خانواده‌ها را تحت‌تأثیر قرار دهد.

در سال ۱۴۰۵، موضوع حقوق بازنشستگان بیش از همیشه مورد توجه قرار گرفته؛ چرا که از یک طرف تورم همچنان در سبد هزینه‌ای خانوارها فشار ایجاد می‌کند و از طرف دیگر مرحله سوم متناسب‌سازی حقوق بازنشستگان وارد فاز جدیدی شده است. بسیاری از بازنشستگان می‌پرسند:
«در سال آینده چقدر به حقوق ما اضافه می‌شود؟»
«متناسب‌سازی چقدر است؟»
«حداقل‌بگیران چقدر افزایش دارند؟»
این گزارش به تمام این پرسش‌ها با مستندات و تحلیل دقیق پاسخ می‌دهد.

 قانون افزایش حقوق بازنشستگان چگونه عمل می‌کند؟

افزایش سالانه حقوق بازنشستگان چگونه تعیین می‌شود؟

در ایران، افزایش حقوق بازنشستگان تأمین اجتماعی بر مبنای مصوبه شورای عالی کار تعیین می‌شود.
این افزایش شامل:

• حداقل‌بگیران

• سایر سطوح مزدی

به‌صورت درصدی و جداگانه است.

چرا این افزایش مستقل از بودجه سالانه است؟

طبق قانون تأمین اجتماعی:

• افزایش سالانه حقوق بازنشستگان وابسته به لایحه بودجه نیست

• این افزایش باید متناسب با رشد دستمزد شاغلان انجام شود

• دولت فقط تأییدکننده نهایی است

بنابراین حتی اگر بودجه ۱۴۰۵ دیر تصویب شود، حقوق بازنشستگان به‌موقع افزایش خواهد یافت.

بررسی روند افزایش حقوق بازنشستگان در سال‌های گذشته

برای پیش‌بینی افزایش حقوق ۱۴۰۵، باید روند سال‌های قبل را بررسی کرد.

درصدهای افزایش حقوق بازنشستگان طی سال‌های اخیر

• حداقل‌بگیران: ۴۰ تا ۴۵ درصد

• سایر سطوح: ۲۵ تا ۳۵ درصد

این روند نشان می‌دهد:
حداقل‌بگیران همیشه بیشترین افزایش را دریافت می‌کنند.

چرا دولت مجبور است هر سال افزایش بیشتری بدهد؟

سه دلیل اصلی:

1. کاهش قدرت خرید بازنشستگان

2. افزایش هزینه‌های درمان و دارو

3. فشار قانون برای افزایش متناسب با حداقل دستمزد

همین سه عامل باعث شده در سال ۱۴۰۵ نیز افزایش قابل‌توجهی پیش‌بینی شود.

 متناسب‌سازی حقوق بازنشستگان چیست و چرا اهمیت دارد؟

هدف متناسب‌سازی

متناسب‌سازی یا "همسان‌سازی" حقوق بازنشستگان، برای رفع فاصله حقوقی بین بازنشستگان و شاغلان ایجاد شده است.

چرا متناسب‌سازی ضروری است؟

به گفته مقامات تأمین اجتماعی:

• ضریب مستمری‌ها طی سال‌های گذشته ۹۰ درصد کاهش یافته

• قدرت خرید بازنشستگان به‌شدت پایین آمده

• بدون متناسب‌سازی، بازنشسته‌ها نمی‌توانند هزینه‌های ضروری را پرداخت کنند

بنابراین اجرای مرحله سوم متناسب‌سازی ادامه خواهد یافت.

 جزئیات مرحله سوم متناسب‌سازی حقوق بازنشستگان در سال ۱۴۰۵

مرحله سوم چگونه اجرا می‌شود؟

به گفته "بنفشه محمودیان"، مدیرکل مستمری‌های تأمین اجتماعی:

• مرحله سوم متناسب‌سازی از امسال آغاز شده

• در سال ۱۴۰۵ ادامه خواهد یافت

• تاکنون ۳۲۰۰ میلیارد تومان پرداخت شده است

مبلغ متناسب‌سازی حقوق بازنشستگان چقدر است؟

در سال ۱۴۰۴:

• حداقل مبلغ متناسب‌سازی: ۳ میلیون تومان

• حداکثر مبلغ: ۵ میلیون تومان

پیش‌بینی برای ۱۴۰۵

بر اساس داده‌ها:

• احتمال افزایش مبلغ به ۴ تا ۶ میلیون تومان وجود دارد

• یا همان ۳ تا ۵ میلیون تومان تکرار می‌شود

پیش‌بینی دقیق افزایش حقوق بازنشستگان در سال ۱۴۰۵

۱) افزایش سالانه حقوق

بر اساس داده‌های شورای عالی کار و روند سال‌های قبل:

• حداقل‌بگیران: ۴۰ تا ۴۵ درصد افزایش

• سایر سطوح: ۲۵ تا ۳۰ درصد افزایش

۲) مبلغ متناسب‌سازی

به‌طور میانگین:

• ۴ تا ۶ میلیون تومان متناسب‌سازی احتمالی

جمع‌بندی افزایش حقوق ۱۴۰۵

حداقل‌بگیران می‌توانند انتظار داشته باشند:

• ۵۰ تا ۶۵ درصد رشد دریافتی

سایر سطوح می‌توانند انتظار داشته باشند:

• ۳۵ تا ۴۵ درصد رشد دریافتی

این یکی از بیشترین افزایش‌های سال‌های اخیر خواهد بود.

تأثیر افزایش حقوق بر معیشت بازنشستگان

افزایش حقوق بازنشستگان ۱۴۰۵ می‌تواند سه اثر مهم داشته باشد:

۱. افزایش قدرت خرید

هزینه‌های زیر افزایش زیادی داشته‌اند:

• مواد غذایی

• اجاره مسکن

• حمل‌ونقل

• دارو و خدمات درمانی

افزایش حقوق باعث می‌شود بازنشستگان بتوانند بخشی از این هزینه‌ها را پوشش دهند.

۲. نزدیک شدن دریافتی بازنشستگان به شاغلان

با ادامه متناسب‌سازی، فاصله حقوق بازنشستگان و شاغلان کمتر می‌شود.

۳. افزایش میزان نقدینگی در سطح جامعه

این موضوع می‌تواند هم آثار مثبت و هم آثار تورمی داشته باشد.

چالش‌های پیش‌روی افزایش حقوق بازنشستگان

با وجود ضرورت افزایش حقوق بازنشستگان، چند چالش مهم وجود دارد:

• کسری شدید صندوق‌های بازنشستگی

• فشار بودجه‌ای به سازمان تأمین اجتماعی

• کاهش منابع سرمایه‌گذاری

• افزایش تعداد بازنشستگان نسبت به کارکنان شاغل

کارشناسان می‌گویند توقف متناسب‌سازی تبعات اجتماعی گسترده‌ای دارد، بنابراین دولت مجبور به ادامه آن است.

نتیجه‌گیری نهایی

با توجه به تمام داده‌ها، سال ۱۴۰۵ سالی بسیار مهم برای حقوق بازنشستگان خواهد بود.
ترکیب:

• افزایش سالانه حقوق

• مرحله سوم متناسب‌سازی

باعث خواهد شد دریافتی بازنشستگان رشد محسوسی داشته باشد و بخشی از عقب‌ماندگی چندساله جبران شود.

منابع

• ایسنا

• خبرآنلاین

• سازمان تأمین اجتماعی

• شورای عالی کار